Notater
Treff 11,851 til 11,900 av 20,231
# | Notater | Linket til |
---|---|---|
11851 | {geni:about_me} Thisted Museum: Kirsten Baggesdatter Griis, f, o. 1622, d. 3. Maj 1700 paa Gundestrup i Skræm S. (Ø. Han H.). 21. Juni 1650 fik hendes Værge, Broderen Palle Griis, kgl. Bevilling til at sælge hendes Gaard og et Bol i Kjær Herred, og 1653 boede hun i Gaaser i Hals S. 14. Sept. 1652 blev hun ved Kjær H. Ting dømt til at betale godt 89 Rdl. til Købmand Salomon Gerber i Viborg efter Gældsbreve af 1648 og 1649 til Viborgborgeren Just Bomanns Enke, saa hun har vel da opholdt sig hos Søsteren Else i Rinds Herred. Chr. Lange til Rønnovsholm og Hans Wolf Unger til Villerup beskikkedes til sammen med Herredsfogeden i Kjær Herred, Morten Kjærulf, at gøre Udlæg hos Jomfruen for Beløbet (Viborg Landstings Dombog A 1653, Bl. 133). Hun blev 1656-58 gift med en udenlandsk Adelsmand, vel en Skotte, som Optrækket til Svenskekrigen 1657-60 maaske har kaldt til Danmark. Han hed John Finlasson Scott, var født 1623 og døde paa Gundestrup 7. Juli 1713. De boede først paa Kirsten GriisX ModersGaard i Hunetorp, og 1661 synes han at have udkøbt sin Medarving her, hvor han endvidere 1712 ejede 8 Bol og Huse, hvoraf han havde bygget 3. Han holdt stærkt paa de adelige Privilegier og vilde ikke svare Tiende af den Gaard, han boede i, hvad hans Svigermoder heller ikke havde gjort, og da Kirkeværgen stævnede ham for Tiendeydelse, fremlagde han i Retten sine Xadelige Ahner og Afkom paa fædrene og mødrene SideX samt Tegninger af Forfædrenes Vaabener med deres Navne undertegnet (C. Klitgaard: XHvetbo HerredX II, 292 ff). 1671 blev han stævnet for Gæld til Købmand J. Chr. Væver i Aalborg, og 1674 førte han Vidner i Retten angaaende nogle Folk i Hunetorp, som havde stjaalet Tørv og Korn fra ham; 1673 og 1675 vidnede han i Retten angaaende Kvinder, som havde forstyrret Gudstjenesten i Hune Kirke med højlydt Skænderi om Stolesæder. 1677 skulde han vidne i Retten i en Sag og skulde saa først aflægge Vidneed, men til dette Krav svarede han, at det Xmaatte Djævelen gøreX, et Udtryk, som Tingskriveren aabenbart har fundet upassende, for han har atter overstreget det i Tingbogen. Samme Aar blev han stævnet for Gæld til Forpagteren af Nesgaard i Ø. Svenstrup Sogn, Jens Sørensen, der ogsaa var Ridefoged til Oksholm, og hvem han havde givet Pant i en Englod i Bratbjerg i Tranum Sogn, som hans Hustru havde faaet som Arvelod fra Slette. 1679 gav John Finlasson 1 Rdl. til et Fontbækken af Krontin til Hune Kirke, og det lille Bækken brugtes endnu i 1870Xerne, skønt det var af Størrelse som en Suppetallerken og aabenbart lavet til profant Brug. 1679 flyttede John Finlasson fra Hunetorp til Gunderup, men forpligtede sig og Hustru i 1680 overfor Jens Nielsen i Mølgaard i Ø. Han Herred til ikke at sælge Gaarden i Hunetorp, før han fik sin Betaling. Han havde kun et Barn, Sønnen Johan (Jørgen) Scott, f. o. 1664, d. Hunetorp 1733. Han opholdt sig 1708 hjemme paa Gundestrup, da han blev udlagt som Fader af en Pige i Hune; men 1726 boede han i Hunetorp og var da Fadder i Hune Kirke. Efter Forældrene arvede han Ejendommene i Hunetorp, men solgte dem 1727 med sin Hustrus Samtykke til Skudehandler Anders Christensen Hjortdal i Blokhus. Gundestrup ejedes 1746 af Jens Svendsen Bonderup, Skudehandler i Blokhus. Scotts Hustrus Navn har jeg ikke truffet; de havde sikkert ingen Børn. | Griis, Kirsten Baggesdatter (I74919)
|
11852 | {geni:about_me} Tho Joh Heftye, Thomas Johannessen Heftye, født 29. oktober 1822, fødested Christiania, død 4. oktober 1886, dødssted Kristiania. Forretningsmann. Foreldre: Kjøpmann og konsul Johannes Thomassen Heftye (1792X1856)og Anna Christine (XTinaX) Haslef (1798X1862). Gift 7.10.1846 med Marie Jacobine Meyer (22.01.1826X14.10.1895), datter av grosserer og borgerrittmester Jacob Peter Meyer (1781X1856) og Ingeborg Marie Barth Muus (1781X1835). Brorsønn av Henrik Thomassen Heftye (1804X64); far til Thomas Thomassen Heftye (1860X1921); svigerfar til Frits Hansen (1841X1911); morfar til Eilif Fougner (1874X1952; se NBL1, bd. 4); svoger av Thorvald Meyer (1818X1909). Thomas Johannessen Heftye har vært karakterisert som sin tids største finansmann i Norge; hans rike initiativ var med på å fremme landets økonomiske utvikling. Også hans innsats for kultur og friluftsliv har satt spor. Heftye ble født i Christiania, men tilbrakte nok mye av oppveksten i landlige omgivelser på løkkeeiendommen Filipstad rett utenfor byen. Sin utdannelse fikk han ved Christiania katedralskole og ved Handelsschule i Leipzig, og etter opphold i Frankrike og Storbritannia trådte han 1848 inn i familiefirmaet, bankierhuset Tho. Joh. Heftye & Søn, hvor han snart ble den ledende. 1848 var landets oppbyggingen av økonomiske infrastruktur i form av banker, kredittinstitusjoner og assuranseforretninger bare så vidt påbegynt. Heftyes biograf K. V. Hammer har beskrevet det slik: XEn stor, vanskelig og betydningsfuld opgave ventet paa sin mand, den at frigjøre, nationalisere og organisere det norske pengemarked [...] Thomas Heftye's evne til at lede, regulere, støtte og befæste vore pengeforhold stod sin ildprøve under den alvorlige handelskrise 1857 [...] Intet under at han kom til at delta i løsningen av de fleste større økonomiske opgaver og foretagender som i den følgende menneskealder kom paa bane i dette land.X Heftye var virksom på nær sagt alle samfunnets områder. Han deltok i offentlige komiteer med formål å samordne lovverket i Skandinavia, og han medvirket ved en rekke samfunnsoppgaver, som jernbaneutbygging og telegrafvesen. 1855X56 og 1879X86 var han medlem av Christiania formannskap, 1869X77 av Aker herredsstyre, og han var stortingssuppleant 1880X82. Fra 1873 til sin død var han medlem av Akers Sparebanks direksjon; da hans bolig på Frogner, den gang i Aker, ved byutvidelsen 1878 kom inn under byen, endret banken sine vedtekter for å kunne beholde ham som direksjonsmedlem. Han var også norsk jurymann ved verdensutstillingene 1867 og 1878, og vi finner ham som formann både i Norges Forsvarsforening og i Handelsstandens 50-manns-utvalg. Heftye var medstifter av Statsøkonomisk Forening og hadde et ikke ubetydelig forfatterskap innen økonomi, preget av hans frihandelsideer, og han evnet å gi emnene en forståelig språkdrakt. På en av hans brosjyrer, De skandinaviske banker og deres Pengesedler, står det trykt XDisse Skitser eies af Christiania Læseforening for KvinderX. Da han offentliggjorde artikkelserien Vore Pengeforhold i Morgenbladet 1875, fikk han høre at hans synspunkter ville skadelandets kreditt. XMan ville ikke erkjenne at omslaget var kommet [...] Når man følger utviklingen i de følgende år, må det erkjennes at Heftye i det hele bedømte utviklingen riktig,X ifølge Norges Bank-sjefen Nicolai Rygg. Thomas Heftye drev en utstrakt mesenvirksomhet og støttet bl.a. A. O. Vinje, Bjørnstjerne Bjørnson, Hans Gude, P. A. Munch og Johan Selmer. Biskop Pavels' dagbøker 1815X16 ble trykt på hans bekostning. Heftye var medlem av Christiania Theaters direksjon, Fortidsminneforeningen og Christiania Kunstforening, og han øvet godgjørenhet i det stille. Hans omgangskrets omfattet kunstnere, forfattere, vitenskapsmenn og politikere, og som vert er han blitt sammenlignet med Bernt Anker. Av varig verdi er Heftyes initiativ til stiftelsen 1868 av Den Norske Turistforening, hvis første formann han var. Allerede i 1850-årene åpnet han sitt landsted Sarabråten i Østmarka for allmennheten, 10 år senere åpnet han Frognerseteren, begge nær hovedstaden. Og da han 1870 overtok Vinjes del i Eidsbugarden ved Bygdin og løste inn de andre parthavere, ansatte han Ola Røisheim som bestyrer og lot hytta fungere i samvirke med Turistforeningens stier og hytter. Sarabråten og Eidsbugarden ble ved hans død overtatt av sønnen, telegrafdirektør Heftye; Tryvannshøyden ble testamentert til Kristiania kommune, og Frognerseteren med hus, bondeantikviteter og skog ble solgt rimelig, også til kommunen. Heftye trivdes i familiekretsen, foran et sprakende peisbål i sin vakre bolig, gjerne med høytlesning fra yndlingsboken The Pickwick Papers, men han var også ivrig friluftsmann; hans program for Turistforeningen er karakteristisk: XLad os gjøre det let og billigt, at rigtig mange kan komme og se, hvad der er stort og vakkert i vort land!X For sitt omfattende virke ble Heftye utnevnt til ridder av St. Olavs Orden 1864, av den svenske Nordstjärneorden 1860, av Dannebrogordenen 1866 og av den franske Æreslegionen 1867; han ble kommandør av den østerrikske Franz Josefs orden 1867 og av den svenske Vasaorden 1877. Verker Kursværdien af Sterling, Mark Banco, Gylden og Francs i norske Species og Dele af Species, 1871 Om Norges Myntcirkulation, 1873 Den norske Guldmynt, u.å. (datert 8. April 1874 av forf.) Vore Pengeforhold, 1875 De skandinaviske Banker og deres Pengesedler, 1877 og 1878 De svenske Seddelbanker, trykt som manuskript 1878 Bankmetal, særligt om den tydske Rigsbanks metalliske Dækning og Forhold siden dens Stiftelse 1875. Foredrag holdt i den Statsøkonomiske forening i Kristania 30te october 1885, 1886 Se for øvrig NFL,bd. 2, 1888 IKKE-PUBLISERT MATERIALE Brev i NBO, Håndskriftssamlingen noen få arkivalia, p.e Kilder og litteratur Diverse nekrologer fra oktober 1886 R. Søegaard: XKonsul Thomas Johannesen HeftyeX, i DNT Årbok, 1886 biografi (med bibliografi) i NFL, bd. 2, 1888 E. Hertzberg og N. Rygg: Den Norske Creditbank 1857X1907. Et Tilbageblik, 1907 K. V. Hammer: XThomas Johannessen HeftyeX, i Vore Høvdinger, Trondheim 1914 A. Skjelderup: Christianiafamilien Meyer. Slægtshistoriske meddelelser, 1920 S. C. Hammer: Kristianias historie, bd. 5, 1928 d.s.: biografi i NBL1, bd. 5, 1931 Delphin Amundsen, 1947 N. Rygg: Norges Banks historie, bd. 2, 1954 K. Haugholt: XNorges største finansmann i det forrige århundreX, i Aftenp. aftennummer 27.10.1972 Portretter m.m. KUNSTNERISKE PORTRETTER Maleri (halvfigur) av Asta Nørregaard, 1884; Sparebanken NOR, Oslo (kopi i Oslo Bymuseum) Portretthode (marmor) av Brynjulf Bergslien, 1887; Den Norske Turistforening, Oslo (kopi på Bogstad gård) Maleri (halvfigur) av Astri Welhaven, 1935; Den Norske Turistforening, Oslo FOTOGRAFISKE PORTRETTER Fotografi gjengitt i Vore Høvdinger (se ovenfor, avsnittet Kilder) Fotografi gjengitt i A. Skjelderup: Christianiafamilien Meyer (se ovenfor) Fotografi gjengitt i Ny Illustreret Tidende 1886 | Heftye, Thomas Johannessen (I72671)
|
11853 | {geni:about_me} Thomas blev gift med Annechen Alexandersdatter, datter af Allex ( Alexander) Mogenssøn og Johanne Knutsdatter, i 1659 i Bisgård, Tjølling, Larvik, Vestfold, Norge Annechen Alexandersdatter blev født i 1635 i Klop, Ramnes, Ramnes, Vestfold, Norge og døde i 1706 i Larvik, Larvik, Vestfold, Norge. Kilde: http://www.kvarsnes.net/slekt/780.htm som henviser til: Kjeld Bugge, Ulrik-slekten Bugge (A.W. Brøggers Boktrykkeri as En gren av Larvik-slekten bugge og en oversikt over de øvrige Bugge-slekter) | Alexandersdatter, Annechen I) (I65972)
|
11854 | {geni:about_me} Thoralf tok teologisk embedseksamen 1873, ble sogneprest til Herø i Helgeland 1881 og sogneprest til Hevne 1890. | Solem, Thoralf Arnljot (I71671)
|
11855 | {geni:about_me} Thorvald var styrmann, var en tid kjøpmann i Throndhjem, og ble senere ansatt i Cooks Turistbyrå i Kristiania. Ekteskapet med Dagny Larsen ble oppløst ca. 1900. | Heyerdahl, Thorvald Christian Fredrik (I71564)
|
11856 | {geni:about_me} Ti barn med Georg von Lengerken: 1.Ameling, født og død i Lübeck. 2. Catharina, født i 1605 i Lübeck. 3. Herman (1607-1668), Ratsherr in Lübeck. 4. Georg (1609-1634), Handelsmann i Lübeck. Gift med Margarethe Kater (1612-1676). 5. Hinrich, født i 1610, Lübeck. Gift med Barbara Tesmer i 1643. 6. Wilhelm, født i 1612, Lübeck. 7. Johann (1612-1664). Merchand, Niedergerichtsbürger,Jurat. 8. Margrethe, født i 1614, Lübeck. 9. Dorothea, døde i 1689. 10. Gertrud, født i 1618, Lübeck. Gift med Dr. Hinrich Lüttern (død den 30. november 1640). Kilder: -Genealogische und biographische Nachrichten über Lübeckische Familien, side 54. | von Elsewich (Elswich), Dorothea (I35925)
|
11857 | {geni:about_me} Tik kjøpmann og tobakksfabrikant fra Fredrikstad | Bull, Peter Andreassen (I51816)
|
11858 | {geni:about_me} Til Amerika 1902. | Rambjørg, Gabriel Olson (I22439)
|
11859 | {geni:about_me} Til Arreskov, Broholm & Vindumnovergaard. Godsejer af Arreskov & Broholm . Katholm: hovedgaard 6 km. S for Grenaa, fredet. Kendes side n 14. aarhundrede; den nuværende øst- og midtfløj stammer fra slutningen af 16 . aarhundrede; vestfløjen fra begyndelsen af 17. aarhundrede. Jørgen Skeel overtog Broholm efter sine forældre. Han var v endt hjem efter en længere udenlandsrejse netop som svenskekrigens ød elæggelser hjemsøgte Fyn og den fædrende gaard var haardt medtaget af d e fremmede røvere. Han deltog i de historiske forhandlinger i Københav n om arveenevoldsakten, men spillede iøvrigt ikke nogen fremtræd ende rolle. | Skeel, Jørgen Ottesen (I92108)
|
11860 | {geni:about_me} Til daglig kalt Laura | Theiste, Laurence Thomine (I48147)
|
11861 | {geni:about_me} til Grevskabet Rantzau og til Brahesholm, Krengerup & Søholm på Rosenvold 1925-1944 hovedbygningen restaureret. | Rantzau af Rantzau, Jens Christian lensgreve (I65546)
|
11862 | {geni:about_me} til Krogsgaard og Sneumgaard. | Rothkirck, Else (I69398)
|
11863 | {geni:about_me} til Stensgaard, som Fjenden afbrændte 1657 og Lynild 1669, hvorfor han 1687 fik eftergivet Restancer og erholdt to Aars Skattefrihed, levede 24 Dec. 1687 paa Steensgaard. | Rothkirch, Christian (I69388)
|
11864 | {geni:about_me} Tilhörde en djup resandesläkt som rest mycket i både Sverige, Norge och Finland Gustava Berg är en dotter här. Enligt Göteborg Garnison AIa:3 s 41 var hon född 1816 och när hon blev skriven i Heden i Överluleå 1874 anges hennes födelseort vara Eskilstuna. Någon födelsenotis har jag inte hittat men att hon äridentisk med Nils Gustaf Peterssons dotter framgår av flera fängelsenotiser då Nils Gustafs söner anger att de har en syster Gustava som bor i Överluleå. Efter att Anna Kristina Petersdotter Flink avlidit levde Nils Gustaf Berg ihop med en Fredrika Johanna Olofsdotter som anges som hans hustru 1840. Senare, från ca 1845, levde han ihop med Sara Kristina Brandt, född 1821 22/12 i Rydaholm sn, Småland. http://aforum.genealogi.se/discus/messages/83800/357492.html?1270572698 | Berg, Gustava (I76029)
|
11865 | {geni:about_me} Tilhører: Grevskabet Laurvigen, Skjoldnæsholm og Merløsegård Kilde: DAA 1982-84 II - 38h* | Danneskiold-Laurvig, Ferdinand Anton (I20630)
|
11866 | {geni:about_me} Tillung http://digitalarkivet.no/cgi-win/webcens.exe?slag=visbase&sidenr=168&filnamn=gr12351780&gardpostnr=1375&personpostnr=1443&merk=1443#ovre | Gudleiksen, Lars (I85398)
|
11867 | {geni:about_me} Tillung -------------------- Lars var g. m. Kristi Steffadr., syster åt lensmann Viking Tvilde, og hadde med henne borni: Brita f. 1685, Hallbjørg f. 1688 og Gjertrud f. 1692. Brita gifte seg 1. 1725 m. Gudleik Halleson Tillung, 2. m. Knut Gudleikson Ure. | Tillung, Gudleik Halleson (I77774)
|
11868 | {geni:about_me} Tillung | Larsson, Halle (I85399)
|
11869 | {geni:about_me} Tjener 1777 på Brettesnes i Lofoten. Svein Edvardsen: Skifter fra Nesna 1686/1780. (Trondheim 1998), s. Nesna:3298 Nesna kirkebok 1738-1769, (MINI 838.A02), s. 353. | Jensen, Peter (I93434)
|
11870 | {geni:about_me} Tjente i 1814 hos Hans Nitter på Lone like østenfor Aurevåg. Drepte svogeren Simon med kniv natten mellom 17. og 18. september 1814, se http://www.arkivverket.no/webfelles/sab/bp2006c.pdf Johannes var den siste som ble Henrettet i Sunnfjord Andre refereanser/kilder: http://ondskap.org/forbryterne.html Her påstås det at Johannes var født 21.06.1778. Dette er ihvertfall 10 år feil, men datoen kan være riktig | Hellevik, Johannes (I48823)
|
11871 | {geni:about_me} Tobia døde av tæring i 1897 | Andersdatter, Tobie Bergitte (I40781)
|
11872 | {geni:about_me} Tochter von Eduard H. und Maria Dreyer. Fire barn med Hermann II. von Lengerken: 1. Barbara Maria (1686-1710). 2. Elisabeth (død den 4. mars 1718). 3. Anna Margrete, død 1735. Gift med Jens Adtzlew. 4. Dorothea (1693-1741). Første ektemann; Edvard Franz de Place (gift i 1710). Andre ektemann; Heinrich Durkop. Kilder: -Personalhistorisk Tidsskrift 2.rekke 4.bind, side 27. | Holst, Elisabeth (I67817)
|
11873 | {geni:about_me} Tok i 1799 borgerskap som Glassmester i Christiania. Han hadde da vært i lære hos Johan Key Wiinholt. Laget også optiske instrumenter. Han hadde ifølge P.C. Asbjørnsen oppdrag for bla. Bernt Anker. Og skal ha utført glassarbeidet ved ominnredningen av Ankers Paleet. Han kjøpte i 1806 gård nr 82 i Dronningens gate av Brede Rantzau Lund. Denne gården beholdt han til 1831, da han flyttet til Østkanten. Der han bodde til sin død. Dronningens gate var der P. C. Asbjørnsen vokste opp. | Asbjørnsen, Anders (I48711)
|
11874 | {geni:about_me} Tok over Tillset i 1614. Betalte skatt i 1629 og 1645 -------------------- Bonde. | Tillset, Hendrick Andersen (I90116)
|
11875 | {geni:about_me} Toldbetjent. Toldbodrøiert. Roerskarl. Døpt den 18. desember 1790, Os. Kilde: -"Slekten Brügger" av professor dr. philos Niels-Henrik Kolderup 1970 (side 25). | Olsen Holen, Henrich (I21567)
|
11876 | {geni:about_me} Tolleiv Torresen Vee (son of Torres Sjursen Wee and Anna Tolleivsdaughter Norheim) was born 1638 in Vee,Etne Norway, and died 1714 in Haugland,Valestrand Norway. He married Siri Sveinsdaughter Sandvik, daughter ofSvein Helgeson Sandvik and Brita Torbjornsdaughter. Children of Tolleiv Torresen Vee and Siri Sveinsdaughter Sandvik are: +Tolleiv Tolleivsen Haugland, b. 1689, Haugland Valestrand, Norway, d. 1754, Haugland Valestrand, Norway. Tolleiv eigde part i Sele paa Bomlo som kom gjennom kona som var enke etter Nils Aarsteinsen. I Rame, Etne eigde han 1 Laup Smor 1vaag Korn Med odel og i Sandvik i Olen 18 Merker Smor. Han var Lensmann og lagrettsmann fra 1683 til 1709. | Ve, Tolleiv Tørresson Tørresson (I92570)
|
11877 | {geni:about_me} Toller i Fredrikshald, 11 Aug 1710. Død i embedet, 26. september 1719. Kilder: -Fredrikshalds og Fredriksstens historie, side 518,524, 607. -Norsk Slektshistorisk Tidsskrift XXVII, side 37. | Soelgaard, Christian Jensen (I48609)
|
11878 | {geni:about_me} Tollev var søskenbarn med Annas tidligere mann; Anders Nilsen Bjørsvik, og av den grunn måtte de ha kongelig bevilling for å kunne gifte seg. Gift 1734 i Hamre. Se halvsøsken; morens 2.e.sk. | Ytre Eide, Tollev Larson Indre Eide (I32858)
|
11879 | {geni:about_me} Tomas dreiv gården Skytterholm fra 1883 til 1904. Ved folketellinga i 1900 var Thomas gårdbruker og drev fiskeri, han holdt kreature, og hadde korn/poteter. | Skytterholm, Thomas Ingebrigt Martinus Thoresen (I60056)
|
11880 | {geni:about_me} Tomas var av ei god ætt i Nordland. Far hans var jekteeier i et av fiskeværa der oppe, og ein rik mann. Då han tok til å eldast sende han sønnen Tomas til Bergen med fisk og skinn. Instruksen var at dersom han ikke fekk dei prisane han skulle kreva, fekk han venta til Hollenderstemmna kom utpå sommeren. Og slik gjekk det. For å gjøre ventetida kortere, tok Tomas seg ein tur inn i fjordane. Slik kom han til Jåstad. Hunden på Jåstad tok mot han med ei forferdelig gjøing, ogdet blei bare verre da Tomas prøvde å godsnakke med hunden på nordlandsmål. Ei av jentene kom ut for å sjå ka som sto på. Fremmedkaren hilste og sa hvem han var. Hun sa han fikk komma inn i stova, så kom snart mor deira heim og fant mat til han. Ho og systera satt i eldhuset og baka. Han sa at han hadde nettopp ete av nistematen sin, så han var ikke sulten og om dei ikke hadde noe mot det så ville han gjerne vente i eldhuset sammen med dei. Mens de satt der og rødde tok han fram nisteskreppa si og tok opp ei vørterkake som han delte og bød de to søstrene. Den eine av søstrene brøt en bit av kaka og ga hunden og lot resten ligge. Tomas lo og sa, at ho måtte være svært mistenksom so var så forsiktig at hun ville prøve kaka på hunden først. Det vart til det at Tomas stogga på Jåsund. Bonden sjøl kom heim frå ferd, og han likte denne fremmede gjesten som hadde så mye og fortelle. Dessuten la han merke til at Tomas var uvanlig nevenyttig med allslags arbeid. Men tida gikk og da hollenderstemma nærmet seg kom Tomas og ville betale for seg. Men betaling ville ikke mannen høre snakk om. Så hadde Tomas noe mer og fortelle. Han og yngstedattera var blitt glade i hverandre, og han bad om samtykke til at de fikk gifte seg. Da fikk pipa ei annen lyd, slikt kunne ikke bli tale om. Nordlendingen takka for seg og sa at han kom til å ta ut før folket var oppe neste morgen. Da folket stod opp kunne de ikke finne Brita, det hette jenta, noe sted. Faren skjønte kor hu hadde tatt veien, han kjende stivlynnet hennes. Han laga seg likevel til byreis for å nå dei att i Bergen. Men då han kom dit, var nordlandsjekta faren sin vei. Han tala med nordlendinger som kunne stadfeste at det var sant alt det nordlendingen hadde fortalt, og han han lova å skifte garden mellom de to døtrene sine. Dette tilbodettok de imot. På Stadthavet fødte Brita ei datter. Det er fortalt at de fikk motvind inn fjorden, og da de kom til Alsvik, lengta Brita slik hjem, at hun tok barnet med seg og gjekk over fjellet. Da hun kom fram på Tindaskar og såg heim, tok ho til å hjala. Mor hennes sa: Hadde ho Brita vore heime, så måtte det være henne. De ble helt forskrekke t da hun kom hjem med barnet, de trudde Tomas hadde narret henne. Dagen etter kom Tomas med jekta, og de kom ikke tomhendte. Tomas Nordlending - som må være den Tomas som er nemd på Jåstad 1609-19 - trivdes aldri skikkelig her nede. Dei hermer etter han at han kunne levd bedre på en fredag (fastedag) i Nordland enn julaften på Jåstad. Fra datteren deres stammer en vidgreinet ætt som har spredt Tomas navnet i sørfjorden. | Jåstad, Tomas "nordlending" (I58560)
|
11881 | {geni:about_me} Tor Greiner Stenersen Fakta Født: 29. oktober 1917, Oslo Død: 2. april 1944, Oslo Begravet: 12. juni 1945, Vestre Gravlund, Oslo Militær grad: Løytnant Dekknavn: Kalle Utmerkelser: Krigskorset Noen fakta om Stenersen Tor Greiner Stenersen ble født mandag 29. oktober 1917 i Oslo. Hans foreldre var ingeniør Hans Thomas Stenersen (16. juni 1879 - 14. mars 1951) og Katharina (Karin) Greiner (27. oktober 1893 - ?). Familien bodde i Jacob Aalls gate 19 i tredje etasje når Tor ble født. Hans far kom fra Solbakken i Ringsaker i Hedmark fylke, hans mor kom fra Havøysund i Måsøy i Finnmark fylke, og de giftet seg i 1913. Tor hadde søsknene Kirsten, Bjørn, Karin, Stener Johannesog Liv. Om ønskelig kan man lese mer om Tor Stenersens slekt her. Stenersen før krigen Tor Stensersen hadde gjennomført vanlig middelsskole og også teknisk skole før krigen. Han rakk også å gjennomføre verneplikten i åtte måneder i Hans Majestet Kongens Garde. Han dro i likhet med Max Manus og Kolbein Lauring til Finland og deltok i Vinterkrigen der. Å verve seg til tjeneste i Vinterkrigen var slettes ikke lovlig, ettersom Norges Storting ønsket at Norge skulle holde seg nøytralt. Tor Stensersen nådde hjem til Norge akkurat i det krigen komtil hans hjemland, 9. april 1940. Dødsdom på Akershus festning Etter at Martin Olsen og Tor Stensersen ble overrasket i dekkleiligheten sin lørdag formiddag 11. desember 1943, ble Stenersen såret og tatt til fange, og Martin Olsen klarte å komme seg unna. (Du kan lese Martin Olsens rapport fra hendelsen her). Tor ble tatt med til Aker kriegslazarett, lå der ca en måneds tid og ble så overført til Akershus festning. Som følge av Stenersens "aktiviteter" ble han stilt for krigsrett av tyskerne og dømt til døden ved skyting. Det er meget uklart hva som egentlig skjedde med Tor Stenersen på Akershus Festning. Den versjonen Oslogjengen.no heller mest mot er følgende: Etter at Tor har gjennomgått harde forhør på Akershus festning, samt har fått sin dødsdom i tysk krigsrett, skriver han sin siste hilsen til familien på et toalettpapir fredag 31. mars 1944 og setter i gang et rømningsforsøk. Torkom seg godt ut og over festningsvollene, og ble beskutt av tyskerne godt på utsiden av festningen. Han skal da ha blitt stygt såret og tatt tilbake til cellen og torturert. På et tidligere tidspunkt har Gunnar Sønsteby ved hjelpav kokken på Akershus festning fått smuglet inn en giftpille til Stenersen. Han kan ha brukt denne til å avslutte sitt liv søndag 2. april 1944. Eller kan det være at han ble drept i skuddsalvene tyskerne sendte etter ham i rømningsforsøket? Stenersens begravelse Tirsdag 12. juni 1945 ble løytnant Tor Greiner Stenersen bisatt fra Vestre Gravlund etter en gripende og vemodig høytidlighet i Det nye krematorium. Kapellet bugnet av vakre kranser, av blomster og levende lys. Urnen var plassertpå et stort norsk flagg som dekket katafalken, og kamerater fra troppene i England dannet æresvakt om katafalken og langs midtgangen i kapellet. Marskalkstavene ble båret av oberst Semb og major Helge Gleditsch. En meget stor sørgeskare fylte kapellet. Høytidligheten ble innledet med strykemusikk, idet en kvartett spilte Beethovens Agadio av sonaten Pathetique, hvoretter Alfred Paulsens "Norge mitt Norge" ble foredratt solo. Koret sang "Deilig er jorden". Sogneprest William Schübeler forrettet og innledet sin minnetale med Nordahl Griegs dikt: Intet gav jeg, men prøv meg. Forøvrig gikk han ut fra ordet: Større kjærlighet har ingen enn at han setter livet inn for sine venner. Etterden gripende, varme talen sang sørgeskaren stående to vers av fedrelandssalmen. Det ble lagt ned kranser fra Forsvarets Overkommando med bånd i norske farger, fra Gutta på skauen, venner i K. F. L., partisaner på Hadeland m. fl. Fra britiske offiserskamerater var det krans med bånd i engelske farger. Videre så man kranser fra klassekamerater ved O. T. S. og familien. Til tonene av Beethovens sørgemarsj ble urnen båret ut av kapellet til graven, hvor avdødes soldatkamerater atter dannet æresvakt. Før jordfestelsen sang man to vers av salmen "En dalende dag, en stakket stund", og etter denne "Så sovner jeg glad i ditt hellige navn". fra oslogjengen.no | Stenersen, Tor Greiner (I73095)
|
11882 | {geni:about_me} Torbjørg Halsteinsdatter N. Børve, 8G Grandmother Death 1694 Married Name Torbjörg Halsteinsdatter Måge Father Hallstein Larsson N. Børve Mother Gurid Nilsdatter Måge Spouses 1 Per Isakson Måge, 8G Grandfather Birth 1635 Death 1706 Alias/AKA Moge Father Isak Larsson Måge (-<1664) Mother Anna Children Sjur Person (1659-1732) Vigleik Person (1661-) Cecilia Persdatter (-1721) Ola Person (1671-1733) Brita Persdatter (1674-1733) Isak Person (1677-1738) Hallstein Person (1680-1763) Notes for Torbjørg Halsteinsdatter N. Børve b. Måkastad br. 5. (Å. BuXs Ullensv. s. 205) Notes for Per Isakson (Spouse 1) (Å. BuXs Ullensv. s. 192-205) (Måge br. 2) Per har overteke Måkestad br. 5 (Botnen) i 1663. Hovudeigar i 1647 var Laurits Galte på Torsnes. Per og Isak fekk skøyte på 1 lp. smør, 1 bksk., 1 gtsk. hjå dotterdotter hans, Herborg Bolstad, 8/6 1694. Skiftet etter Peder Isachsen er datert 11. oktober 1706 og nevner enken Guro Torbiørnsdatter og hans barn fra tidligere ekteskap: Siver, Wiglich, Olle, alle tre myndige, Isach, Halstein, Zidsele, g.m. Olle Jarandsen Melland og Britte, g.m. Jarand Arnesen Mælland. Kilde: http://da2.uib.no/cgi-win/WebDebatt.exe?slag=listinnlegg&debatt=arkiv&temanr=44695#anker | Halsteinsdtr N Børve, Torbjørg (I42516)
|
11883 | {geni:about_me} Torbjørg Torsteinsdatter Måkestad (1710-1790), var gift 2 m/Helge Knutson Espe og 3 m/ Halldor Halldorson Espeland. www.digitalarkivet.no | Måkestad, Torbjørg Torsteinsdtr (I81976)
|
11884 | {geni:about_me} Torgils Johannessen Galte, sønn av Johannes Torgilssen Aga og Gyrid Torgilsdatter Galtung, ble født ca 1505. Et annet navn for Torgils var Johannessen Torsnes. Torgils giftet seg med Nn Jonsdatter Stillufseike. Barn i dette ekteskapet var: i. Anna Torgilsdatter Aga ble født ca 1545 og døde ca 1610 i en alder av omkring 65 år. Anna giftet seg med Sjur Askjellsen Nes. ii. Johannes Torgilssen Aga/Fiksen ble født ca 1550 i Torsnes, Jondal, Hordaland og døde ca 1644 i en alder av omkring 94 år. Johannes giftet seg med Nn Persdatter Torsnes. iii. Nn Torgilsdatter. Nn giftet seg med Laurits Knutsen Hogganvik. iv. Nn Torgilsdatter. Nn giftet seg med Nn Handagard ?. v. Åsa Torgilsdatter. Åsa giftet seg med Nils på Haukås. -------------------- Greip Ivarson av Melsætta pantsette sin part i Øvstatunet i 1309 til frenden riddar Gaute Eirikson Galtung. Øvstatun må ha gått over til Losna-godset. Det tilhøyrer nemleg seinare «De Rosenkrantzers gods», som tilfall kruna. Kaptein Friederich Bodenhaupt kjøpte av kruna i 1673, men selde vidare til leiglendingane i åra 1679-80. Nedstatunet tilhøyrde visstnok heilt brørne Amund på Aga og Bjørn på Byre i 1360-åra, og dei åtte halvparten kvar. Som nemnt i Bd. 1, makeskifte Viking Finnson til seg eiga i Nedstatunet på Aga i 1436 mot 20 mmb. i Aske og 21/2 mmb. i Vaule, to gardar i Fister. Etter Steinnes si utrekning skulle dette vera 4/:> av heile Aga. Sonen Torgils Vikingson åtte dette seinare. Han hadde, etter det Asgaut Steinnes har funne fram til, to døtrer, den eine gift med ein Tore, truleg Tore SæbjØrnson, i Ryfylke, den andre med ein Johannes, som budde på Aga i 1519, og eiga i Aga vart delt likt mellom desse døtrene. Johannes hadde sonen Torgils Johannesson på Torsnes og desse 2 lp. smør, 2 huder er odelsjord åt sonen Johannes Torgilsson Aga ikr. 1600. Den andre halvparten, «Ryfylkeparten» er Anders Mowatt eigar av på den tid. Men dottera Karen Mowatt selde mellom 1647 og 1661 til Engel Hansson Gjøn i Hålandsdalen (som var gift med Kristi Torgilsdtr. Aga), og denne halvparten var i Gjøn-ætta si eige til leiglendingane Lars Larsson og Ola Birgeson Aga kjøpte bruka sine i 1759. Olav Kolltveit Odda Ullensvang og Kinsarvik i gamal og ny tid B IV _ I_Ullensvang s. 480 ------------------------------------------------------------------- Slekts- og brukarsoge for Torsnes Om forfedrane til den gamle Torsnesætta l eit diplom frå 1409, presentert av Lars Hamre i ein artikkel i «Norsk Slektshistorisk Tidsskrift» i 1949, kunngjer seks lagrettemenn at folket på Torsnes har eigd ein skogteig i Knarrevik mellom Årvik og Årsand. Her vert ramsa opp slekta til Bård og Sigurd Guttormsøner i seks tidlegare generasjonar: 1. Viking, 2. Inga, dotter hans, 3. Guttorm Kalvson, son hennar, 4. Sigurd Guttormson, 5. Guttorm Sigurdson, 6. Sigurd Guttormson og 7. Bård og Sigurd Guttormsøner. Det er såleis sannsynleg at den gamle Torsnesætta kan førast tilbake til omkring 1200. Merk at generasjon nr. 1, 2, 3, 5 og (kanskje) 6 ovanfor ikkje er kjende frå andre kjelder. Ca. 1200 Viking. Kjende born: - Inga, neste brukar. Ca. 1240 Inga, g. m. Kalv. Kjende born: - Guttorm, neste brukar. Ca. 1280 Guttorm Kalvson. Kjende born: - Sigurd, neste brukar. - Nikolas, nemnd 1311/12, g. m. Ingebjørg? Før 1311/12-etter 1329 Sigurd Guttormson, g. m. Sigrid? (Guttormsdtr. Norheim?). Sigurd å Torsnes og broren Nikolas er nemnt i eit diplom frå 1311/12 ved ein grenseoppgang. Sigurd er seinare nemnt i 1314, 1316, 1317 og 1329, og han er nemnt mellom forfedrane til Bård Sigurdson i diplomet frå 1409. Det er ikkje visst kven som er kona hans, men ei Sigrid a Þossnesi er nemnt i eit testamente frå 1326, likeins ei Ingebjørg Nikolaskona, som kan vere svigerinna til Sigurd. Det erusikkert kor Sigrid kom frå, men fleire slektsgranskarar meiner ho må vere dotter til Guttorm Norheim, sidan ætta påTorsnes seinare eigde mykje jordegods som er nemnt i skiftet etter han i 1306. Der er nemnt ein Sigurd, svogeren hans, som kan vere Sigurd Guttormson. Kjende born: Guttorm, seinare/neste brukar. Det er også sett fram ein teori om at Brynhild Sigurdsdotter på Rogne på Voss er dotter til ovannemnde Sigurd. Ho er nemnt i diplom frå 1375 og 1380, og hadde ein brorson som heitte Sigurd Guttormson. I ein artikkel i«Ætt og heim» 1950 set Eyvin Dahl dessutan fram hypotesen om at Hallbjørn Sigurdson frå Våge på Varaldsøy (nemnt ca. 1330, 1337 og 1341) er son til Sigurd. Hallbjørn kjøpte i 1337 ein part av Rogne, garden der Brynhild budde. 1340 Viking bonde på Torsnes. Han vart det året utnemnt til biskop Håkon sin ombodsmann i Hardanger. Av namnet framgår det at han kan vere av den gamle Torsnesslekta. Kolltveit meiner han kan vere son til anten Sigurd eller Nikolas ovanfor. Ca. 1330-60 Guttorm Sigurdson. Kjende born: - Sigurd, neste brukar. Fyvin Dahl stiller i den før nemnde artikkelen frå 1950 spørsmål om Guttorm også har hatt to døtre, Herborg Sigurdsdotter, g. m. Einar Einarson og busett Lydvo på Voss (nemnt 1397) og Gyrid Sigurdsdotter, g. 1353 m. Bård Valtjovson, busett Ulvaldestad på Voss. Ca. 1360-1400 Sigurd Guttormson, g. m. ? Bårdsdtr. Norheim. Det kan vere Sigurd som er nemnt i to diplom frå 1375 og 1380 (sjå om Brynhild, den moglege farsyster hans ovanfor). Kona hans var ei dotter av Bård Karlshovedson og Magnhild Arnvidsdotter frå Norheim i Kvam. Born: Bård, neste brukar Ein onkel med eventyrtrekk Sidan Torsnesætta fekk si grein på Island med Godskalk Nilsson, biskop i Holar (sjå nedanfor), er slekta også omtala i den rike islandske skrifttradisjonen. I «Biskopa Sogur» er farbro ren til Herborg og Gyrid Bårdsdøtrer omtala slik: «Deira føðurbróðir sá er glímdi við jøtuninn og hafði høfuðið yfir D menn». Dette kan omsetjast til «Farbror deira (den) som bryta/ kjempa mot jotunen og var leiar for 500 menn.» Dette må vere Guttorm eller ein annan ukjend son til Sigurd Guttormson ovanfor. - Guttorm, truleg nemnt i islandsk tradisjonskjelde, sjå ramme. Før 1409-ca. 1455 Bård Sigurdson, g. m. Gyrid Torbergsdtr. frå Store Brandvik på Stord. Bård er først nemnt i det ovanfor nemnde diplom frå 1409. Året etter kjøpte han ein part i den no ukjende garden Gervingaseter i Kvam, og i 1421 vart han forlikt med Arnfinn Jonson om delinga av Kvernura og den såkalla Arnfinnsteigen i Jondal. Truleg er han også nemnt som lagrettemann i Bergen i 1425. I 1446 laut farbroren hans, Svein Bårdson på Norheim gje 5r/z månadsmatabol i sakøyre (bot) til futen i Hardanger, Hartvig Krummedike, for ei sak Bård hadde vore innblanda i. Kan hende var Bård alt då død. At Gyrid er kona hans, framgår av at ho er nemnt som eigar av Store Brandvik, og at denne garden også erreken med i skiftet på Torsnes i 1497. Gyrid er nemnt i 1403, då ho var ugift «jomfru» og 1452 og 1455 som «hustru», noko som kan tyde på at ho tilhøyrde lågadelen. Ho var truleg tippoldebarnet til Peter på Sandven, og med henne kom det mykje jordegods inn i Bårdsdøtrene og skiftet på Torsnes i 1497 Som før nemnt stamma Herborg og Gyrid Bårdsdøtrer truleg frå storgarden Sandven gjennom mor si, og her var det ikkje lite gods ein kunne få hand om. Det har truleg vore sterk strid om denne arven, noko som går fram av fleire dokument. Mannen til Gyrid, Orm Ivarson, tok alt i 1478 opp tingsvitne på tinget i Kinsarvik om dei siste generasjonane som hadde eigd Sandven, for å ruste Torsnesætta i denne kampen. I ein rettartingsdom frå 1494 vart dei to systrene tildømd heile arven etter Erling Håkonson, som må ha vore avliden uten livsarvingar, truleg i 1478 eller noko tidlegare. I 1497 kom det store skiftet på Torsnes i stand. Det omfatta partar i totalt 43 gardar (i følgje Johan Galtung si tolking av brevet), dei fleste i Hardanger og Ryfylke. Av gardar i Jondal er nemnt Sætveit, Underhaug, Torsnes, Espeland og Bakke, i ei tolking også Molve. Til saman vart om lag 84 laupar smør fordelte mellom dei to systrene og arvingane deira. Underhaug og Torsnes vart delte likt mellom dei to, sistnemnde slik at Gyrid fekk den indre og Herborg dern ytre luten av garden, dessutan fekk dei kvar sin halvpart av naust, sjøbu og fjøra ikring. I ein kommentar til dette står det «alt slik det før har vore skifta», noko som kan tyde på at garden har vore driven av to brukarar frå ei tid innpå 1400-talet. slekta. Born: - Herborg, neste brukar. - Gyrid, g. m. Orm Ivarson Måge, busett Lydvo på Voss. Ca. 1455-97 Herborg Bårdsdtr., g. 1452? m. Nikolaus (Nils) Ragvaldson. Om arven etter foreldra til Herborg, sjå ramme ovanfor. Nils var truleg svensk og son åt ein handverkar i Stockholm. Han er nemnt som rådmann i Bergen i 1475. Farbror og bror hans var begge biskopar i Holar på Island, noko også son til Nils og Herborg vart. Bror til Nils, Olav, var endåtil på vitjing frå Island i 1482 (sjå meir om Nils si slekt i Marko Lamberg sin artikkel i Norsk Slektshistorisk Tidsskrift 1998, bind II). Mor til Herborg skal ha skjenka henne og mannen gardane Høynes og Dale på Karmøy i 1452. I følgje Kolltveit skal dei ha budd på Store Brandvik, morsgarden til Herborg, i 1453, men dei har truleg budd på Torsnes seinare. Kjende born: Godskalk (?-1520), biskop i Holar på Island etter farbroren, sjå eiga ramme nedanfor. Per (?-etter 1520), neste brukar, sjå nedanfor. Guttorm (?-ca. 1540), lagmann i Bergen frå ca. 1509 til 1539 [son hans, Nils, seinare brukar]. Etter skiftet i 1497 vart Torsnesgodset delt, og utover på 1500-talet var det fleire brukarar på garden før han vart samla att under Johannes Lauritsson Galte først på 1600-talet (sjå nedanfor). Først om lagmann Guttorm Nilsson si etterslekt: Før 1557-etter 1581 Nils Guttormson, son til lagmannen, brukte ein del av jorda (nemnt i skattemanntalet 1563). Han hadde ikkje arverett sidan han var uektefødd barn, og dette vart brukt i mot han i den påfølgjande striden om faren Guttorm sin delav Torsnesgodset Derimot hadde borna til Nils arverett, og i 1557 vart son hans ved ein lagtingsdom tilkjend Sidegrein av Torsnesætta på Island Godskalk Nilsson frå Torsnes vart i 1495 utnemnt til biskop i Holar etter onkelen sin, men det ser ut til at han laut vente ei tid før han overtok embetet sitt. Han møtte til det omtala skiftet på Torsnes i 1497, og var kan hende forfattar av skiftebrevet. I følgje dei islandske annalar kom han til Holar først i 1500. Han fekk tilnamnet «den grimme» av di han vart rekna som pengegrisk og full av herskelyst. Godskalk hadde to friller, og med dei fekk han tre barn, to døtrer og ein son. Den eine dottera, Kristin, vart i 15 10 gift med lagmannen Torvald Einarson og dei heldt eit bryllaup med 300 gjester. Ho skal ha levd til 1578. Sonen, Oddur, skal ha vorte fødd kring 1500. Som seksåring vart han send til Noreg til oppfostring hjå dei to onklane sine, Peder og Guttorm. I 1520 er han såleis oppført som skattytar på Torsnes. Han fekk opplæring i latin, tysk og dansk, reiste rundt i både Tyskland og Danmark, og vart ein lærd mann. Oddur reiste sidan tilbake til Island, der han tok til å oversetje det nye testamentet til islandsk. Dette vart trykt i Roskilde i 1539/40 som det første trykte bokverket på norrønt mål. Oddur vart lagmann for Nord-Island, men omkom etter at han i 1556 skulle prøve å krysse elva Lakså. godset etter bestefaren. Striden tok likevel ikkje slutt med dette. I eit diplom frå 1589 er det nemnt at det for nokre år sidan hadde vore rettssak mellom Nils og arvingane etter onkelen hans. Nils synest å ha pantsett og mista deler av godset, og mykje av det vart innløyst av Torbjørn Olavson Sandven, mannen til søskenbarnet hans (sjå nedanfor). Nils er sist nemnt i eit diplom frå 1581. Kjende born: ein son (Lars?). Kolltveit m. fl. går ut i frå at dette må vere Lars Nilsson (sjå nedanfor), mens Johan E. Galtung («Galtungslekten i fortid og nutid») meiner han må ha døydd tidleg og viser til ein dom i 1589 der døtrene til Nils er nemnt som dei einaste arvingane etter Guttorm Nilsson. Barbro, neste brukar. ei dotter til (namn ukjend), nemnt i 1578, då g. m. Olav Johannesson på Torp i Ryfylke. Før 1590/91-etter 1602 Barbro Nilsdtr. (?-etter 1613), g. m. Jon Hogneson (?-før 1610). Giftarmålet går fram av diplomet frå 1589, og Jon er nemnt som brukar av halve Torsnes i 1590/91 og 1602. Striden om denne delen av Torsnesgodset heldt fram. I 1609 vart dommen frå 1557 omstøytt, og Barbro og arvingane hennar vart fråkjende odelsjorda si. I følgje eit forlik i 1610 skulle ho likevel ha «meir enn halvparten av godset». Saka kom til slutt opp for herredagen i Skien i 1613,utan at dette endra noko. I 1610 er Barbro omtala som umyndig (altså enkje), og i 1613 budde ho hjå svigersonen på Mundheim. Truleg har ho overdrege sin part av Torsnes til Johannes Lauritsson (sjå nedanfor) først på 1600-talet. Mundheim kan vere ein del av godset som ho beheldt, då denne garden er nemnd i skiftet på Torsnes i 1497. Born: Nils (nemnt i 1610). ei dotter, g. m. Gitle Pederson (1 559-etter 1649), busett Mundheim i Strandebarm (Kvam). 1610-18 Lars Nilsson (?-1618) på Torsnes, g. m. Birgit Johannesdtr. (?-1645). Kolltveit m. fl. meiner Lars må vere son til Nils Guttormson, i motsetnad til Johan E. Galtung sitt synspunkt (sjå ovanfor). Birgit er dotter til Herborg Torbjørnsdtr. Sandven og Johannes Lauritsson, sjå nedanfor. Lars er nemnt som leiglending i 1610 og 1611, og som kyrkjeverje i Jondal for åra 1615-17. Han eigde noko jordegods; i 1614 pantsette han 2 laupar smør og i hud i Flatabø i Kvinnherad. I skiftet etter Birgit er desse borna nemnde: Kristina, g. m. Johannes Trondson Sætveit bruk 1(?-truleg 1641), busett der. Herborg, g. m. Per Larsson frå Sandven i Kvam, busett der. Ingebjørg/Anna?, g. m. Tore Hallsteinson frå Hakestad i Ulvik. Birgit vart g. 2. m. Nils Knutson Kandelberg frå Ryfylke, og hadde med han sønene Laurits, Johannes og Olav. Ca. 1497-etter 1520 Per (Peder/Peter) Nilsson. Han er nemnd ved rettartingsdommen i 1494 som den « beskedelige Swen» som var ombod for og tok hand om saka for mor si og tanta si. Han er også nemnt i skattelista frå 1520, ved sida av brorsonen, seinare lagmann på Island, Odd Godskalkson (sjå ovanfor). Det var truleg Per somlet oppføre eit fjøs med tjukke steinmurar som stod på garden heilt inn på 1900-talet. Ved ei vitjing på Torsnes i 1825 fann biskop Neumann ein bjelke i fjøset der årstalet 1504 var innskrive. Kona til Per er ukjend. Born: Kjerstin, sjå nedanfor. Kjerstin (Kristi) Persdtr., g. m. Olav (Person/ Magnusson?) på Sandven eller Steine i Kvam, busett der midt på 1500-talet. Olav Magnusson på Steine er nemnt fleire gonger i 1520-åra. Dei har eigd ein part av Torsnes som Samson Lodinson (Sundal?) var ombodsmann for. Samson ser også ut til å ha budd her. Sonen til Kjerstin og Olav: - Torbjørn, sjå nedanfor. Før 1564-ca. 1600 Torbjørn Olavson, g. m. ?, busett Sandven i Kvam. Torbjørn er nemnt som lensmann i Øystese skipreide i 1564, og deltok på kongehyllinga i Oslo i 1591. Kolltveit går ut i frå at han har hatt leiglending sitjande på sin part av Torsnes. Born (sikre): Herborg (?-ca. 1633), seinare brukar. Olav (?-etter 1635), g. m. Ågot Simonsdtr. Børve. 1563 Torgils Johannesson Galte frå Valen i Kvinnherad, g. m. ? frå Ryfylke. Torgils er oppført i skattemanntalet som leiglending, men også som eigar av jord til ein verdi av minst 141aupar smør. I følgje Kolltveit eigde og dreiv han sagbruket på Torsnes, men hogg for mykje av skogen, slik at arvingane hans laut betale erstatning til dei andre eigarane. Kjende born: Johannes, busett på Torsnes i 1585, seinare på Aga i Ullensvang, stamfar til Aga-ætta. Åsa, g. m. Nils Haukås i Sveio. Ca. 1585-1620 Herborg Torbjørnsdtr. Sandven (?-ca. 1633), g. ca. 1580 m. Johannes Lauritsson (ca. 1540-1620). Johannes er nemnt på Valen i Kvinnherad 1563-78 som lauskar og sagbrukar. I 1567, under sjuårskrigen (1563-70) drog han i lag med syskenbarnet sitt, Enno Brandrøk, til den svenske kongen og prøvde å få til ein oppreist i Noreg. Enno var son til adelsmannen og sjøkrigsmannen Kristoffer Trondson Rustung (ca. 1500-65) frå Seim i Kvinnherad, som hadde støtta erkebiskop Olav Engelbrektson i striden for norsk sjølvstende, men sidan gått i kong Christiern 3. si teneste og vårte admiral i den dansk-norske flåte. Enno hadde erfaring frå fleire krigar i Europa. Han vann tillit hjå svenskekongen, og Johannes vart send til Noreg med brev til norske stormenn der dei vart oppfordra til å gjere opprør mot danskane. Opprøret må seiast å ha mislukkast - Enno drog i staden til Tyskland, mens Johannes - i følgje Absolon Pederssøn - vart teken til fange og sett i tårnet på Bergenhus. Men han slapp dødsstraff ved å betale « 100 dalar for sin hals». Han har truleg sidan budd på Valen, til han gifta seg med Herborg. Ho arva saman med broren Olav Sandven mykje gods, mellom anna ein del av Torsnes. Etterkvart fekk Johannes og Olav hand om også den delen som arvingane etter Guttorm Nilsson hadde eigd (sjå ovanfor). I 1603 omfatta godset til Johannes over 24 laupar smør, mens svogeren Olav sitt var noko mindre, og dei var blant dei rikaste odelsbøndene i Hardanger og Sunnhordland. Johannes er nemnt som lagrettemann i 1590, 1599 og 1610, og var representant for Strandebarm under kongehyllinga i Oslo 1591. Innseglet hans er eit svinehovud. Born: Birgit (?-1645), g. 1. m. Lars Nilsson Torsnes, sjå ovanfor, g. 2. m. Nils Knutson Kandelberg frå Ryfylke. Anna, g. m. Nils ?, busett Gjersvik og Østrem (Austrheim?) i Etne. Laurits (1587-1659), neste brukar. 1620-59 Laurits Johannesson Galte (1587-1659), g. ca. 1615 m. Elisabet Ottesdtr. Orning til Vatna og Valvatna, dotter til den danske adelsmannen og skipshøvedsmannen Otte Orning og Anna Orm. Få år etter dei vart gifte, måtte han betale ei bot på 200 riksdalar for å ha «forseetsig» med Margrete Styversdtr., tremenningen til kona. Eigentleg var straffa for dette landsforvising og inndraging av gods, men Laurits framstilte seg for kongen på Bergenhus i 1622 og vart teken i nåde. Laurits arva gods, og han fekk gods med kona si, men endå meir samla han sjølv. På denne tida var det mange småadelsmenn og odelsbønder som nøyddest å selja jordi si, og Laurits Galte var ein av dei som hadde høve til å kjøpe for rimeleg pris. Før 1636 hadde han samla under seg heile Torsnesgarden, som vart eit av dei største bruka i Hardanger, og då han døydde hadde han eit jordegods på om lag 70 laupar smør. I Jondal eigde han forutan Torsnes partar i Kysnes, Ytre Vikane, Handagard, Espeland, Flatabø, Molve, Digrebrekke, Brattabø, Guntveit, Selsvik og Samland. I 1624 eller -25 brann husa på Torsnes ned, men Laurits bygde opp att eit stort våningshus som vart ståande i 200 år. Det var i hans tid trelasthandelen med skottar og hollendarar varpå det høgaste på desse kantar av landet. Laurits dreiv største sagbruket i Hardanger og Sunnhordland på Torsnes. Då svogeren, generaladmiral Eirik Otteson Orning, i 1634 vart befalingsmann over Halsnøy kloster og Hardanger len, vart Laurits fut i Hardanger. Futearbeidet synest han i stor grad å ha overtete til fullmekten sin, Knut Lauritsson, og i 1640 sa han embetet frå seg. Karen Mowatt, enkja etter Eirik, kom med skuldingar mot Laurits Galte for lovbrot i den tid han var fut. Om dette var det seinare rettssak, og Laurits vart då frifunnen. Med Karen Mowatt og hennar medarvingar låg han også i strid om arven etter mor til Elisabet. I alle jordebøker og skattelister blir han berre kalla «Lauritz Thorsnes (Thosnes)», men sjølv bruka han «Lauritz Johanssøn» eller «Lauritz Galthe» som underskrift. Våpnet hans var eit svinehovud. Då han døydde i 1659, vart kista hans sett ned i gravkjellaren under Jondalskyrkja og på namneplata skal det ha stått «Lauritz Johanssen Galthe». Born: Laurits (ca. 1615-1661), neste eigar. Johans (før 1630-ca. 1655), fekk i 1650 stadfest adelskapet som broren, er nemnt i manntalet over adelskap i 1655, då oppført som godseigar på Jylland, men ikkje nemnt i skiftet etter fareni 1660. Magdalena (før 1630-1681), g. ca. 1650 m. sokneprest i Strandebarm Rasmus Pedersen (ca.1625-76). Kirsten (før 1630-?), g. før 1660 m. sokneprest i Avaldsnes Kristen Bentson Skåning. Elisabet, g. m. sokneprest i Skånevik (seinare prost) Elias Anderssen (ca. 1615-1690). Anna (?-før 1666), g. før 1660 m. kapellan i Torvastad (seinare sokneprest) Tomas Wegner (?-ca. 1688). Katrina Helvig (1635-1693), g. før 1660 med sokneprest i Eidfjord Anders Andersson Rieber (?-1688). Jondal Kommune Gards og slektssoge Gaute Losnegård B2 s 923-28 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Torgils Johannesen Galtung-Torsnes Birth: 1510 in Aga.Ullensvang.Hordaland.Norway Death: Torsnes.Jondal.Hordaland.Norway Sex: M Father: Johannes Galten Torgilsson Galte-Aga b. 1470 in Aga.Ullensvang.Hordaland.Norway Mother: Gyrid Torgilsdatter Galtung-Aga b. Before 1497 in Aga.Ullensvang.Hordaland.Norway Changed: 26 Aug 2002 01:00:00 Spouses & Children Birgitte Sjovatsdatter Skiftun (Wife) b. 1540 in Sandanger.Hjelmeland.Norway Marriage: ABT 1563 Children: Anna Torgilsdatter Galtung-Torsnes b. in Torsnes.Jondal.Hordaland.Norway Johannes Torgilsson Galtung-Fykse b. About 1560 in Fiksdal, Øystese, Hardanger, Hordaland, Norway. Åsa Torgilsdatter Galtung-Torsnes b. in Torsnes.Jondal.Hordaland.Norway http://www.gencircles.com/users/khand/1/data/2111 -------------------- Greip Ivarson av Melsætta pantsette sin part i Øvstatunet i 1309 til frenden riddar Gaute Eirikson Galtung. Øvstatun må ha gått over til Losna-godset. Det tilhøyrer nemleg seinare «De Rosenkrantzers gods», som tilfall kruna. Kaptein Friederich Bodenhaupt kjøpte av kruna i 1673, men selde vidare til leiglendingane i åra 1679-80. Nedstatunet tilhøyrde visstnok heilt brørne Amund på Aga og Bjørn på Byre i 1360-åra, og dei åtte halvparten kvar. Som nemnt i Bd. 1, makeskifte Viking Finnson til seg eiga i Nedstatunet på Aga i 1436 mot 20 mmb. i Aske og 21/2 mmb. i Vaule, to gardar i Fister. Etter Steinnes si utrekning skulle dette vera 4/:> av heile Aga. Sonen Torgils Vikingson åtte dette seinare. Han hadde, etter det Asgaut Steinnes har funne fram til, to døtrer, den eine gift med ein Tore, truleg Tore SæbjØrnson, i Ryfylke, den andre med ein Johannes, som budde på Aga i 1519, og eiga i Aga vart delt likt mellom desse døtrene. Johannes hadde sonen Torgils Johannesson på Torsnes og desse 2 lp. smør, 2 huder er odelsjord åt sonen Johannes Torgilsson Aga ikr. 1600. Den andre halvparten, «Ryfylkeparten» er Anders Mowatt eigar av på den tid. Men dottera Karen Mowatt selde mellom 1647 og 1661 til Engel Hansson Gjøn i Hålandsdalen (som var gift med Kristi Torgilsdtr. Aga), og denne halvparten var i Gjøn-ætta si eige til leiglendingane Lars Larsson og Ola Birgeson Aga kjøpte bruka sine i 1759. Olav Kolltveit Odda Ullensvang og Kinsarvik i gamal og ny tid B IV _ I_Ullensvang s. 480 ------------------------------------------------------------------- Slekts- og brukarsoge for Torsnes Om forfedrane til den gamle Torsnesætta l eit diplom frå 1409, presentert av Lars Hamre i ein artikkel i «Norsk Slektshistorisk Tidsskrift» i 1949, kunngjer seks lagrettemenn at folket på Torsnes har eigd ein skogteig i Knarrevik mellom Årvik og Årsand. Her vert ramsa opp slekta til Bård og Sigurd Guttormsøner i seks tidlegare generasjonar: 1. Viking, 2. Inga, dotter hans, 3. Guttorm Kalvson, son hennar, 4. Sigurd Guttormson, 5. Guttorm Sigurdson, 6. Sigurd Guttormson og 7. Bård og Sigurd Guttormsøner. Det er såleis sannsynleg at den gamle Torsnesætta kan førast tilbake til omkring 1200. Merk at generasjon nr. 1, 2, 3, 5 og (kanskje) 6 ovanfor ikkje er kjende frå andre kjelder. Ca. 1200 Viking. Kjende born: - Inga, neste brukar. Ca. 1240 Inga, g. m. Kalv. Kjende born: - Guttorm, neste brukar. Ca. 1280 Guttorm Kalvson. Kjende born: - Sigurd, neste brukar. - Nikolas, nemnd 1311/12, g. m. Ingebjørg? Før 1311/12-etter 1329 Sigurd Guttormson, g. m. Sigrid? (Guttormsdtr. Norheim?). Sigurd å Torsnes og broren Nikolas er nemnt i eit diplom frå 1311/12 ved ein grenseoppgang. Sigurd er seinare nemnt i 1314, 1316, 1317 og 1329, og han er nemnt mellom forfedrane til Bård Sigurdson i diplomet frå 1409. Det er ikkje visst kven som er kona hans, men ei Sigrid a Þossnesi er nemnt i eit testamente frå 1326, likeins ei Ingebjørg Nikolaskona, som kan vere svigerinna til Sigurd. Det erusikkert kor Sigrid kom frå, men fleire slektsgranskarar meiner ho må vere dotter til Guttorm Norheim, sidan ætta påTorsnes seinare eigde mykje jordegods som er nemnt i skiftet etter han i 1306. Der er nemnt ein Sigurd, svogeren hans, som kan vere Sigurd Guttormson. Kjende born: Guttorm, seinare/neste brukar. Det er også sett fram ein teori om at Brynhild Sigurdsdotter på Rogne på Voss er dotter til ovannemnde Sigurd. Ho er nemnt i diplom frå 1375 og 1380, og hadde ein brorson som heitte Sigurd Guttormson. I ein artikkel i«Ætt og heim» 1950 set Eyvin Dahl dessutan fram hypotesen om at Hallbjørn Sigurdson frå Våge på Varaldsøy (nemnt ca. 1330, 1337 og 1341) er son til Sigurd. Hallbjørn kjøpte i 1337 ein part av Rogne, garden der Brynhild budde. 1340 Viking bonde på Torsnes. Han vart det året utnemnt til biskop Håkon sin ombodsmann i Hardanger. Av namnet framgår det at han kan vere av den gamle Torsnesslekta. Kolltveit meiner han kan vere son til anten Sigurd eller Nikolas ovanfor. Ca. 1330-60 Guttorm Sigurdson. Kjende born: - Sigurd, neste brukar. Fyvin Dahl stiller i den før nemnde artikkelen frå 1950 spørsmål om Guttorm også har hatt to døtre, Herborg Sigurdsdotter, g. m. Einar Einarson og busett Lydvo på Voss (nemnt 1397) og Gyrid Sigurdsdotter, g. 1353 m. Bård Valtjovson, busett Ulvaldestad på Voss. Ca. 1360-1400 Sigurd Guttormson, g. m. ? Bårdsdtr. Norheim. Det kan vere Sigurd som er nemnt i to diplom frå 1375 og 1380 (sjå om Brynhild, den moglege farsyster hans ovanfor). Kona hans var ei dotter av Bård Karlshovedson og Magnhild Arnvidsdotter frå Norheim i Kvam. Born: Bård, neste brukar Ein onkel med eventyrtrekk Sidan Torsnesætta fekk si grein på Island med Godskalk Nilsson, biskop i Holar (sjå nedanfor), er slekta også omtala i den rike islandske skrifttradisjonen. I «Biskopa Sogur» er farbro ren til Herborg og Gyrid Bårdsdøtrer omtala slik: «Deira føðurbróðir sá er glímdi við jøtuninn og hafði høfuðið yfir D menn». Dette kan omsetjast til «Farbror deira (den) som bryta/ kjempa mot jotunen og var leiar for 500 menn.» Dette må vere Guttorm eller ein annan ukjend son til Sigurd Guttormson ovanfor. - Guttorm, truleg nemnt i islandsk tradisjonskjelde, sjå ramme. Før 1409-ca. 1455 Bård Sigurdson, g. m. Gyrid Torbergsdtr. frå Store Brandvik på Stord. Bård er først nemnt i det ovanfor nemnde diplom frå 1409. Året etter kjøpte han ein part i den no ukjende garden Gervingaseter i Kvam, og i 1421 vart han forlikt med Arnfinn Jonson om delinga av Kvernura og den såkalla Arnfinnsteigen i Jondal. Truleg er han også nemnt som lagrettemann i Bergen i 1425. I 1446 laut farbroren hans, Svein Bårdson på Norheim gje 5r/z månadsmatabol i sakøyre (bot) til futen i Hardanger, Hartvig Krummedike, for ei sak Bård hadde vore innblanda i. Kan hende var Bård alt då død. At Gyrid er kona hans, framgår av at ho er nemnt som eigar av Store Brandvik, og at denne garden også erreken med i skiftet på Torsnes i 1497. Gyrid er nemnt i 1403, då ho var ugift «jomfru» og 1452 og 1455 som «hustru», noko som kan tyde på at ho tilhøyrde lågadelen. Ho var truleg tippoldebarnet til Peter på Sandven, og med henne kom det mykje jordegods inn i Bårdsdøtrene og skiftet på Torsnes i 1497 Som før nemnt stamma Herborg og Gyrid Bårdsdøtrer truleg frå storgarden Sandven gjennom mor si, og her var det ikkje lite gods ein kunne få hand om. Det har truleg vore sterk strid om denne arven, noko som går fram av fleire dokument. Mannen til Gyrid, Orm Ivarson, tok alt i 1478 opp tingsvitne på tinget i Kinsarvik om dei siste generasjonane som hadde eigd Sandven, for å ruste Torsnesætta i denne kampen. I ein rettartingsdom frå 1494 vart dei to systrene tildømd heile arven etter Erling Håkonson, som må ha vore avliden uten livsarvingar, truleg i 1478 eller noko tidlegare. I 1497 kom det store skiftet på Torsnes i stand. Det omfatta partar i totalt 43 gardar (i følgje Johan Galtung si tolking av brevet), dei fleste i Hardanger og Ryfylke. Av gardar i Jondal er nemnt Sætveit, Underhaug, Torsnes, Espeland og Bakke, i ei tolking også Molve. Til saman vart om lag 84 laupar smør fordelte mellom dei to systrene og arvingane deira. Underhaug og Torsnes vart delte likt mellom dei to, sistnemnde slik at Gyrid fekk den indre og Herborg dern ytre luten av garden, dessutan fekk dei kvar sin halvpart av naust, sjøbu og fjøra ikring. I ein kommentar til dette står det «alt slik det før har vore skifta», noko som kan tyde på at garden har vore driven av to brukarar frå ei tid innpå 1400-talet. slekta. Born: - Herborg, neste brukar. - Gyrid, g. m. Orm Ivarson Måge, busett Lydvo på Voss. Ca. 1455-97 Herborg Bårdsdtr., g. 1452? m. Nikolaus (Nils) Ragvaldson. Om arven etter foreldra til Herborg, sjå ramme ovanfor. Nils var truleg svensk og son åt ein handverkar i Stockholm. Han er nemnt som rådmann i Bergen i 1475. Farbror og bror hans var begge biskopar i Holar på Island, noko også son til Nils og Herborg vart. Bror til Nils, Olav, var endåtil på vitjing frå Island i 1482 (sjå meir om Nils si slekt i Marko Lamberg sin artikkel i Norsk Slektshistorisk Tidsskrift 1998, bind II). Mor til Herborg skal ha skjenka henne og mannen gardane Høynes og Dale på Karmøy i 1452. I følgje Kolltveit skal dei ha budd på Store Brandvik, morsgarden til Herborg, i 1453, men dei har truleg budd på Torsnes seinare. Kjende born: Godskalk (?-1520), biskop i Holar på Island etter farbroren, sjå eiga ramme nedanfor. Per (?-etter 1520), neste brukar, sjå nedanfor. Guttorm (?-ca. 1540), lagmann i Bergen frå ca. 1509 til 1539 [son hans, Nils, seinare brukar]. Etter skiftet i 1497 vart Torsnesgodset delt, og utover på 1500-talet var det fleire brukarar på garden før han vart samla att under Johannes Lauritsson Galte først på 1600-talet (sjå nedanfor). Først om lagmann Guttorm Nilsson si etterslekt: Før 1557-etter 1581 Nils Guttormson, son til lagmannen, brukte ein del av jorda (nemnt i skattemanntalet 1563). Han hadde ikkje arverett sidan han var uektefødd barn, og dette vart brukt i mot han i den påfølgjande striden om faren Guttorm sin delav Torsnesgodset Derimot hadde borna til Nils arverett, og i 1557 vart son hans ved ein lagtingsdom tilkjend Sidegrein av Torsnesætta på Island Godskalk Nilsson frå Torsnes vart i 1495 utnemnt til biskop i Holar etter onkelen sin, men det ser ut til at han laut vente ei tid før han overtok embetet sitt. Han møtte til det omtala skiftet på Torsnes i 1497, og var kan hende forfattar av skiftebrevet. I følgje dei islandske annalar kom han til Holar først i 1500. Han fekk tilnamnet «den grimme» av di han vart rekna som pengegrisk og full av herskelyst. Godskalk hadde to friller, og med dei fekk han tre barn, to døtrer og ein son. Den eine dottera, Kristin, vart i 15 10 gift med lagmannen Torvald Einarson og dei heldt eit bryllaup med 300 gjester. Ho skal ha levd til 1578. Sonen, Oddur, skal ha vorte fødd kring 1500. Som seksåring vart han send til Noreg til oppfostring hjå dei to onklane sine, Peder og Guttorm. I 1520 er han såleis oppført som skattytar på Torsnes. Han fekk opplæring i latin, tysk og dansk, reiste rundt i både Tyskland og Danmark, og vart ein lærd mann. Oddur reiste sidan tilbake til Island, der han tok til å oversetje det nye testamentet til islandsk. Dette vart trykt i Roskilde i 1539/40 som det første trykte bokverket på norrønt mål. Oddur vart lagmann for Nord-Island, men omkom etter at han i 1556 skulle prøve å krysse elva Lakså. godset etter bestefaren. Striden tok likevel ikkje slutt med dette. I eit diplom frå 1589 er det nemnt at det for nokre år sidan hadde vore rettssak mellom Nils og arvingane etter onkelen hans. Nils synest å ha pantsett og mista deler av godset, og mykje av det vart innløyst av Torbjørn Olavson Sandven, mannen til søskenbarnet hans (sjå nedanfor). Nils er sist nemnt i eit diplom frå 1581. Kjende born: ein son (Lars?). Kolltveit m. fl. går ut i frå at dette må vere Lars Nilsson (sjå nedanfor), mens Johan E. Galtung («Galtungslekten i fortid og nutid») meiner han må ha døydd tidleg og viser til ein dom i 1589 der døtrene til Nils er nemnt som dei einaste arvingane etter Guttorm Nilsson. Barbro, neste brukar. ei dotter til (namn ukjend), nemnt i 1578, då g. m. Olav Johannesson på Torp i Ryfylke. Før 1590/91-etter 1602 Barbro Nilsdtr. (?-etter 1613), g. m. Jon Hogneson (?-før 1610). Giftarmålet går fram av diplomet frå 1589, og Jon er nemnt som brukar av halve Torsnes i 1590/91 og 1602. Striden om denne delen av Torsnesgodset heldt fram. I 1609 vart dommen frå 1557 omstøytt, og Barbro og arvingane hennar vart fråkjende odelsjorda si. I følgje eit forlik i 1610 skulle ho likevel ha «meir enn halvparten av godset». Saka kom til slutt opp for herredagen i Skien i 1613,utan at dette endra noko. I 1610 er Barbro omtala som umyndig (altså enkje), og i 1613 budde ho hjå svigersonen på Mundheim. Truleg har ho overdrege sin part av Torsnes til Johannes Lauritsson (sjå nedanfor) først på 1600-talet. Mundheim kan vere ein del av godset som ho beheldt, då denne garden er nemnd i skiftet på Torsnes i 1497. Born: Nils (nemnt i 1610). ei dotter, g. m. Gitle Pederson (1 559-etter 1649), busett Mundheim i Strandebarm (Kvam). 1610-18 Lars Nilsson (?-1618) på Torsnes, g. m. Birgit Johannesdtr. (?-1645). Kolltveit m. fl. meiner Lars må vere son til Nils Guttormson, i motsetnad til Johan E. Galtung sitt synspunkt (sjå ovanfor). Birgit er dotter til Herborg Torbjørnsdtr. Sandven og Johannes Lauritsson, sjå nedanfor. Lars er nemnt som leiglending i 1610 og 1611, og som kyrkjeverje i Jondal for åra 1615-17. Han eigde noko jordegods; i 1614 pantsette han 2 laupar smør og i hud i Flatabø i Kvinnherad. I skiftet etter Birgit er desse borna nemnde: Kristina, g. m. Johannes Trondson Sætveit bruk 1(?-truleg 1641), busett der. Herborg, g. m. Per Larsson frå Sandven i Kvam, busett der. Ingebjørg/Anna?, g. m. Tore Hallsteinson frå Hakestad i Ulvik. Birgit vart g. 2. m. Nils Knutson Kandelberg frå Ryfylke, og hadde med han sønene Laurits, Johannes og Olav. Ca. 1497-etter 1520 Per (Peder/Peter) Nilsson. Han er nemnd ved rettartingsdommen i 1494 som den « beskedelige Swen» som var ombod for og tok hand om saka for mor si og tanta si. Han er også nemnt i skattelista frå 1520, ved sida av brorsonen, seinare lagmann på Island, Odd Godskalkson (sjå ovanfor). Det var truleg Per somlet oppføre eit fjøs med tjukke steinmurar som stod på garden heilt inn på 1900-talet. Ved ei vitjing på Torsnes i 1825 fann biskop Neumann ein bjelke i fjøset der årstalet 1504 var innskrive. Kona til Per er ukjend. Born: Kjerstin, sjå nedanfor. Kjerstin (Kristi) Persdtr., g. m. Olav (Person/ Magnusson?) på Sandven eller Steine i Kvam, busett der midt på 1500-talet. Olav Magnusson på Steine er nemnt fleire gonger i 1520-åra. Dei har eigd ein part av Torsnes som Samson Lodinson (Sundal?) var ombodsmann for. Samson ser også ut til å ha budd her. Sonen til Kjerstin og Olav: - Torbjørn, sjå nedanfor. Før 1564-ca. 1600 Torbjørn Olavson, g. m. ?, busett Sandven i Kvam. Torbjørn er nemnt som lensmann i Øystese skipreide i 1564, og deltok på kongehyllinga i Oslo i 1591. Kolltveit går ut i frå at han har hatt leiglending sitjande på sin part av Torsnes. Born (sikre): Herborg (?-ca. 1633), seinare brukar. Olav (?-etter 1635), g. m. Ågot Simonsdtr. Børve. 1563 Torgils Johannesson Galte frå Valen i Kvinnherad, g. m. ? frå Ryfylke. Torgils er oppført i skattemanntalet som leiglending, men også som eigar av jord til ein verdi av minst 141aupar smør. I følgje Kolltveit eigde og dreiv han sagbruket på Torsnes, men hogg for mykje av skogen, slik at arvingane hans laut betale erstatning til dei andre eigarane. Kjende born: Johannes, busett på Torsnes i 1585, seinare på Aga i Ullensvang, stamfar til Aga-ætta. Åsa, g. m. Nils Haukås i Sveio. Ca. 1585-1620 Herborg Torbjørnsdtr. Sandven (?-ca. 1633), g. ca. 1580 m. Johannes Lauritsson (ca. 1540-1620). Johannes er nemnt på Valen i Kvinnherad 1563-78 som lauskar og sagbrukar. I 1567, under sjuårskrigen (1563-70) drog han i lag med syskenbarnet sitt, Enno Brandrøk, til den svenske kongen og prøvde å få til ein oppreist i Noreg. Enno var son til adelsmannen og sjøkrigsmannen Kristoffer Trondson Rustung (ca. 1500-65) frå Seim i Kvinnherad, som hadde støtta erkebiskop Olav Engelbrektson i striden for norsk sjølvstende, men sidan gått i kong Christiern 3. si teneste og vårte admiral i den dansk-norske flåte. Enno hadde erfaring frå fleire krigar i Europa. Han vann tillit hjå svenskekongen, og Johannes vart send til Noreg med brev til norske stormenn der dei vart oppfordra til å gjere opprør mot danskane. Opprøret må seiast å ha mislukkast - Enno drog i staden til Tyskland, mens Johannes - i følgje Absolon Pederssøn - vart teken til fange og sett i tårnet på Bergenhus. Men han slapp dødsstraff ved å betale « 100 dalar for sin hals». Han har truleg sidan budd på Valen, til han gifta seg med Herborg. Ho arva saman med broren Olav Sandven mykje gods, mellom anna ein del av Torsnes. Etterkvart fekk Johannes og Olav hand om også den delen som arvingane etter Guttorm Nilsson hadde eigd (sjå ovanfor). I 1603 omfatta godset til Johannes over 24 laupar smør, mens svogeren Olav sitt var noko mindre, og dei var blant dei rikaste odelsbøndene i Hardanger og Sunnhordland. Johannes er nemnt som lagrettemann i 1590, 1599 og 1610, og var representant for Strandebarm under kongehyllinga i Oslo 1591. Innseglet hans er eit svinehovud. Born: Birgit (?-1645), g. 1. m. Lars Nilsson Torsnes, sjå ovanfor, g. 2. m. Nils Knutson Kandelberg frå Ryfylke. Anna, g. m. Nils ?, busett Gjersvik og Østrem (Austrheim?) i Etne. Laurits (1587-1659), neste brukar. 1620-59 Laurits Johannesson Galte (1587-1659), g. ca. 1615 m. Elisabet Ottesdtr. Orning til Vatna og Valvatna, dotter til den danske adelsmannen og skipshøvedsmannen Otte Orning og Anna Orm. Få år etter dei vart gifte, måtte han betale ei bot på 200 riksdalar for å ha «forseetsig» med Margrete Styversdtr., tremenningen til kona. Eigentleg var straffa for dette landsforvising og inndraging av gods, men Laurits framstilte seg for kongen på Bergenhus i 1622 og vart teken i nåde. Laurits arva gods, og han fekk gods med kona si, men endå meir samla han sjølv. På denne tida var det mange småadelsmenn og odelsbønder som nøyddest å selja jordi si, og Laurits Galte var ein av dei som hadde høve til å kjøpe for rimeleg pris. Før 1636 hadde han samla under seg heile Torsnesgarden, som vart eit av dei største bruka i Hardanger, og då han døydde hadde han eit jordegods på om lag 70 laupar smør. I Jondal eigde han forutan Torsnes partar i Kysnes, Ytre Vikane, Handagard, Espeland, Flatabø, Molve, Digrebrekke, Brattabø, Guntveit, Selsvik og Samland. I 1624 eller -25 brann husa på Torsnes ned, men Laurits bygde opp att eit stort våningshus som vart ståande i 200 år. Det var i hans tid trelasthandelen med skottar og hollendarar varpå det høgaste på desse kantar av landet. Laurits dreiv største sagbruket i Hardanger og Sunnhordland på Torsnes. Då svogeren, generaladmiral Eirik Otteson Orning, i 1634 vart befalingsmann over Halsnøy kloster og Hardanger len, vart Laurits fut i Hardanger. Futearbeidet synest han i stor grad å ha overtete til fullmekten sin, Knut Lauritsson, og i 1640 sa han embetet frå seg. Karen Mowatt, enkja etter Eirik, kom med skuldingar mot Laurits Galte for lovbrot i den tid han var fut. Om dette var det seinare rettssak, og Laurits vart då frifunnen. Med Karen Mowatt og hennar medarvingar låg han også i strid om arven etter mor til Elisabet. I alle jordebøker og skattelister blir han berre kalla «Lauritz Thorsnes (Thosnes)», men sjølv bruka han «Lauritz Johanssøn» eller «Lauritz Galthe» som underskrift. Våpnet hans var eit svinehovud. Då han døydde i 1659, vart kista hans sett ned i gravkjellaren under Jondalskyrkja og på namneplata skal det ha stått «Lauritz Johanssen Galthe». Born: Laurits (ca. 1615-1661), neste eigar. Johans (før 1630-ca. 1655), fekk i 1650 stadfest adelskapet som broren, er nemnt i manntalet over adelskap i 1655, då oppført som godseigar på Jylland, men ikkje nemnt i skiftet etter fareni 1660. Magdalena (før 1630-1681), g. ca. 1650 m. sokneprest i Strandebarm Rasmus Pedersen (ca.1625-76). Kirsten (før 1630-?), g. før 1660 m. sokneprest i Avaldsnes Kristen Bentson Skåning. Elisabet, g. m. sokneprest i Skånevik (seinare prost) Elias Anderssen (ca. 1615-1690). Anna (?-før 1666), g. før 1660 m. kapellan i Torvastad (seinare sokneprest) Tomas Wegner (?-ca. 1688). Katrina Helvig (1635-1693), g. før 1660 med sokneprest i Eidfjord Anders Andersson Rieber (?-1688). Jondal Kommune Gards og slektssoge Gaute Losnegård B2 s 923-28 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Torgils Johannesen Galtung-Torsnes Birth: 1510 in Aga.Ullensvang.Hordaland.Norway Death: Torsnes.Jondal.Hordaland.Norway Sex: M Father: Johannes Galten Torgilsson Galte-Aga b. 1470 in Aga.Ullensvang.Hordaland.Norway Mother: Gyrid Torgilsdatter Galtung-Aga b. Before 1497 in Aga.Ullensvang.Hordaland.Norway Changed: 26 Aug 2002 01:00:00 Spouses & Children Birgitte Sjovatsdatter Skiftun (Wife) b. 1540 in Sandanger.Hjelmeland.Norway Marriage: ABT 1563 Children: Anna Torgilsdatter Galtung-Torsnes b. in Torsnes.Jondal.Hordaland.Norway Johannes Torgilsson Galtung-Fykse b. About 1560 in Fiksdal, Øystese, Hardanger, Hordaland, Norway. Åsa Torgilsdatter Galtung-Torsnes b. in Torsnes.Jondal.Hordaland.Norway http://www.gencircles.com/users/khand/1/data/2111 | Torsnes, Torgils Johannesson (I82020)
|
11885 | {geni:about_me} Torjels Li sin familie kom fra Heihiller og Kjønn i Hålandsdalen. | Larsen Li, Torjels (I10137)
|
11886 | {geni:about_me} Torkjel Jonsson, født på Myre, fikk skjøte på bruk 5 på Sætenes 17/4 1861 fra eieren Henrich Fleischer, og drev det til 1882.Torkjel og Halfrid Ivarsdotter Vedvik giftet seg 17/9 1855. I 1868 var bruket 13,75 dekar stort. Det hadde da hverken dyrket jord eller utmark. | Myre, Torkjel Jonsen (I54771)
|
11887 | {geni:about_me} Torleiv (2) (Torlof) Jonson Benkestok http://www.nermo.org/slekt/d0001/g0000072.html#I12621 * BIRTH: ABT 1565, (?) (Torlof) * DEATH: 1622, Øvre Fore [Adelsprosjektet: Benkestokk-seminaret. Meløy 14-15 August 1999 (Oslo, 1999), side 38] Father: Jon (2) Trondson BENKESTOK Mother: Birgitte NIELSDATTER -------------------- Myndig og fullmektig for sine to yngste søsken, Nils og Margrethe, ved skiftet 8. aug. 1599 etter deres far Jon Benckestoch. Torlof (eller Tollef) Benkestok (myndig 1593) var 1597 i Nordlandene, boede sidst paa Øvre Fore i Melø Fjerding og "blev af sin Grande Rasmus Olsen den 10. juni 1622 dræbt med en Stang, som hørte til en Vedslæde". -------------------- Var myndig i 1593. Var 1597 i Nordlandene, boede sidst paa Øvre-Fore Melø Fjerding og "blev af sin Grande Rasmus Olsen den 10. juni 1622 dræpt av en Stang, som hørte til en Vedslede". -------------------- Tord (5) Jonson Benkestok http://www.nermo.org/slekt/d0005/g0000072.html#I12625 * RESIDENCE: Nevnt 1599 * BIRTH: ABT 1575, (?) Adelsprosjektet: Benkestokk-seminaret. Meløy 14-15 August 1999 (Oslo, 1999), side 38 -------------------- Tord Benkestok var 1599 udenlands. Ved skiftet etter faren Jon Benckestoch 8. aug. 1599 er Thord rejst utenlands og broren Anders Benkestok er hans fullmektige. | Benkestok, Torlof Jonssøn på Øvre Fore (I75073)
|
11888 | {geni:about_me} Torvald bodde på gården Gjellebøl i Høland og pantsatte 1767 1 skpd. og 2 lispd. i denne gård til svogeren Reier Bergerssøn Gjellebøl | Gjellebøl, Torvald Cyprianssøn (I71815)
|
11889 | {geni:about_me} Trine og Harald er begravd ved Bodin Kirkegård | Ilstad, Petrine (Trine) Marie Jensdatter (I37942)
|
11890 | {geni:about_me} Trolig borgermester i Kolberg, 1648. Barn med Elisabeth: 1. Barbara (gift med Heinrich von (Langer) Lengerke den 10. desember i 1643, St. Marien Kirche, Lübeck). 2. Elisabeth. 3. Jacob (gift med Regina Starck fra Anklam). Kilder: -"Aus älteren pommerschen Genealogien Familiengeschichte Mitteilungen der Pommerschen Vereinigung für Stamm- und Wappenkunde", av Dr. Herbert Spruth-Berlin: 6. Jahrgang 1960. Neue Folge 6. / 7. Jahrgang 1961. Neue Folge 6. | Tesmar, Heinrich (I35936)
|
11891 | {geni:about_me} Trolig son till Andreas Roes, | Gustav, Lars (I76028)
|
11892 | {geni:about_me} Trolovede (9?) December 1675 (in Ullensvang church records) - witnesses were Johannes Rolffson Oppedell & Matthis Aadnesen Aarhus. Per took over 1 1/2 hud from father who d. ca 1675; and was sole owner in 1701. He died before 1718. Per Ullensvang bygdebok, re: Indre Jaastad, by Olav Kolltveit (p. 568) | Omundsen Indre Jaastad, Peder (I58769)
|
11893 | {geni:about_me} Tron er oppført som bruker av Søstun på Rud helt til han døde i 1709. Ble etterfulgt av sønnen Mons. | Rud, Tron Monsen (I79492)
|
11894 | {geni:about_me} Trond Larsson Erdal, gift 1701 med enkja Kristi Nilsdatter Vik, Jondal. Trond arva Erdal, men flytte til Ålvik han og. Han kjøpte eit gardsbruk der og slo det saman med noko han hadde arva. Det heiter i ætteboka for Kvam at han var både rik og storslagen. | Erdal, Trond Larsson (I58456)
|
11895 | {geni:about_me} Trondheim, Ila, Kristiansund. Someone had put baptism date before birth date. Changed baptism year from 1801 to 1802 [srb] | Dahl, Johanne Maria Larsdatter (I77585)
|
11896 | {geni:about_me} Trondheim, Ila, Kristiansund. | Wiggen, Jacob Jacobsen (I77584)
|
11897 | {geni:about_me} Trondhjem katedralskole artium 1825, II 1827. 16.4.1836 med emb.ex (laud) 1836-1837 Kand RH hovedavd. 1837-1838 skibslege corvetten Ørnen' 1839 vit.sk. reise Wurtsburg, Paris. 1839 batterikriurg arteleribrigaden. 1840 corpslege Tr.hj, nationale legecorps. 1845 overlege communale sykehus. | Knudtzon, Christian Frederik (I35755)
|
11898 | {geni:about_me} Tronds, Kristina (1534 - ) - female b. 1534 in 'Tronheim' d. in 'Sandven 97, Vikøy sokn, Kvam' father: Rustung, Kristoffer Trondsen (1490 - 1567) mother: Schanche, Karen Knudsdtr. (1482 - b1578) spouse: Sandven, Torbjørn Olavson (1530 - 1605) - m. ABT 1552 ----------child: Sandven, Herborg Torbjørnsdtr. (1552 - 1633) ----------child: Sandven, Olav Torbjørnson (1560 - 1637) ----------child: Sandven, Anna Torbjørnsdtr. (1564 - ) ----------child: Sandven, Kristina Torbjørnsdtr. (1566 - ) ----------child: Sandven, Kari Torbjørnsdtr. (1568 - ) -------------------- 1.2.6. Kristina Trondsdtr Rustung 1520 født Kristina, av Christoffer Trondsson Rustung og Karen Skanke [WWW] 0000 født Kristina Rustung, av sjøkrigeren Kristofer Trondson Rustung på Seim i Kvinnherad. [1954] 0000 Kristoffers døtre kalte seg Trondsdøtre, oftest bare skrevet Tronds. De eldste kan være født i Norge, men alle hadde barneårene i utlandet i Holland, Tyskland og Danmark. [1972] 1565 reiste etter sin fars død og etter mange års opphold i Danmark, tilbake til Norge [ Willy] 0000 Enkelte mener at hun var 2. kona til Torbjørn Olavson Sandvin, lensmann i Kvam 1564. [1972] 0000 gm Torbjørn Olson Sandvin, lensmann i Jondal 1564, som var dattersønn til Peter Nilsson på Torsnes og bodde på Sandvin i Kvam. Torbjørn var visst også en høyættet mann på farssiden, men vi kjenner ikke ætten hans sikkert. Han var en stor jordeier, i live i 1577. [1954] 0000 gm Torbjørn Olvasson Sandvin [WWW] 0000 gm Torbjørn Olavssøn på Sandven, som først var gm en datter av Peder Nilssøn på Torsnes [1974] 0000 Kristina Johannesdtr Norheim, d.1678, var datterdatter av Torbjørn Olson Sandvin og Kristina Rustung. Ca 1618 g.m. Lars Halldorson (ca 1585-1640) på Vik i Jondal. Med Kristina arvet Lars større parter i Norheim, Århus, Tveit (Kinsarvik) og Røyso (Eidfjord), men tapte i 1618 en sak om åsetesretten til Norheim. Han drev sagbruk og handlet mye med skottene i 1620 årene. [1954] 0000 Andre mener Kristina var g.m. futen Torbjørn Olavsson, som bodde på Nes. [1972] 0000 trolig gm Futen Torbjørn Olavson, som budde på Nes 1563. Han rømte landet etter å ha gjort underslag. [1972] 1594 død [WWW] | Seim, Christina Christoffersdatter (I52966)
|
11899 | {geni:about_me} Truleg busatt Flatekvål br 1 | Flatekvål, Lars Johansson Flatekvål Flatekvål (I32479)
|
11900 | {geni:about_me} Turid Balke, født 25. juli 1921, fødested Sør-Varanger, død 5. januar 2000, dødssted Oslo. Skuespiller og brukskunstner. Foreldre: Kontorsjef Erik Balke (1883X1955) og pianolærer Ellinor Sundt-Olsen (1892X1969). Ugift. Barnebarns barn av Peder Balke (1804X87). Turid Balke var en av de mest sentrale skikkelser innen norsk barneteater, som skuespiller, teaterleder og forfatter. Etter middelskolen flyttet Turid Balke fra Kirkenes til Oslo, hvor hun tok examen artium. Deretter fulgte tre år og diplom på Statens Kunst- og håndverkskole (bokkunstklassen). Teaterkarrieren begynte straks etter endt skolegang,med småroller på Det Norske Teatret, undervisning av Alvhild Stormoen og elevtid ved Nationaltheatret. Fra 1952 var hun etablert skuespiller, først som fast ansatt ved ulike teatre (Trøndelag Teater, Folketeatret, Chat Noir, Det Norske Teatret), senere som frilans skuespiller med engasjement både ved institusjonsteatrene (Hålogaland Teater 1984, Nordland Teater 1992, Oslo Nye Teater 1993 og Teatret Vårt 1993) og i frigrupper ( bl.a. Club 7 og Lilith friskt og vilt). I tillegg gjestet hun både i Sverige og i Danmark. Turid Balke var også aktiv innen norsk film, med i alt ca. 25 filmroller, herunder flere barnefilmer. Som filmskuespiller skapte hun minneverdige, komiske rollefigurer. Likeledes medvirket hun i flere fjernsynsproduksjoner. Turid Balke benyttet først og fremst sitt skuespillertalent i komedier, gjerne i de mer absurde biroller, og ganske tidlig ble gamle kjerringer (hun spilte f.eks. som helt ung Kvitugla i Olav Duuns Medmenneske) og barneteaterfigurer (dyr, trollunger osv.) hennes spesialområde. Opptakten var Nationaltheatrets bestilling på et barnestykke. Turid Balke skrev En modig mygg, som ble oppført på Amfiscenen på Nationaltheatret 1972. Hun hadde selv både regien og scenografien, og oppførelsen ble en suksess. Senere er stykket blitt oppført på flere teatre i Norge og Norden for øvrig. Etter suksessen med En modig mygg ble barneteatret Turid Balkes hovedsatsingsområde. Sammen med Pernille Anker (1947X99) drev hun Scene 7s barneteatervirksomhet 1972X74, og 1976X81 hadde hun sitt eget turnerende barneteater, Filiokusteatret. Repertoaret skrev Turid Balke selv, hun instruerte de fleste forestillingene, og laget som oftest også scenografien. Flere av stykkene er også oppført på institusjonsteatrene. Etter at Filiokusteatret opphørte som institusjon, fortsatte Turid Balke å turnere med sine stykker over hele landet, ikke sjelden som Xén-persons-teaterX. Handlingen i de fleste av Turid Balkes stykker har en (økologisk) moral; den er enkel, men med rom for og krav til utfoldelse og improvisasjon for skuespillerne. For Turid Balke var dette ett av de viktigste kriteriene for at barneteatret skulle fungere: Skuespillerne må evne å komme i dialog med barna, som er spontane og gjerne bryter inn i handlingen. Derfor hevdet hun at det å spille for barn er en særdeles krevende oppgave. Et annet særtrekk i Turid Balkes stykker, er at det alltid er damene som ordner opp. Dessuten la hun vekt på spenning og dramatikk. I tillegg til barnestykkene skrev Turid Balke hørespill, og hun utgav tre barnebøker (inklusive En modig mygg). Alle bøkene illustrerte hun selv. En modig mygg kan også betraktes som en liten håndbok innen XbarnedramaturgiX, for gjennom tekst og tegninger gir Balke her råd til skoler og foreninger om hvordan stykket kan fremføres. Et annet område hvor Turid Balke gjorde seg gjeldende, var brukskunst og barneleker. Allerede i 1950-årene begynte hun å lage små artige trehus og rare minimennesker, med fødebyen Kirkenes som forbilde. Samlingen har fått betegnelsen Balkeby, og Balkeby-husene er blitt populære objekter både for barn og turister. Sammen med tegninger og akvareller viste Turid Balke sin Balkeby på utstillinger rundt om i landet, ca. 10 utstillinger i alt. Verker BØKER En modig mygg, 1971 Det begynte en fredag i Finvik, 1974 Hilsen fra Dirut, 1997 SKUESPILL (IKKE TRYKT) Krinkelkroken Musen som ikke ville sove Hatter, katter og hunder Søstrene Prestekrage Godnatt da, Nattilde Den snille slemme bakeren Kilder og litteratur Arkivmateriale i Teaterarkivet, UiB, Bergen, og Filmens hus, Oslo Norsk Skuespillerforbunds medlemsfortegnelse biografi i Hvem er hvem i norsk kulturliv?, 1987 biografi i TFL, 1991 | Balke, Turid (I70970)
|