| Notater |
- {geni:about_me} "Knut Gabrielsen Ackeleye till Hjularöd, landsdomare i Halland. Slägten Acheleye hade tagit namn af ''vapnet, som var en grön ackeleya med 4 hvita blommor i blått fält. Den fortlefde ännu 1749 i Norge, der i '''Lombs prestegäll''' i Guldbrandsdalen funnos bönder af denna släkt.'' På svenska riddarhuset tog den aldrig inträde, men förblef i Skåne och på Bornholm ända till 1680:talet. Troligen har den skånska grenen utdött med Enevold Fr. Acheleye straxt efter freden i Lund 1679. Binamnet var "de høytelskende" eller "de høynæsede"."[http://arqivariet.here-for-more.info/Arkivmaterial/Dokument/1868-69/p075-104_Skanes_Adel_1658-1700.html]
[http://www.nermo.org/slekt/d0012/g0000010.html]
...
"'''Prinsessa på Hjeltar'''".
Ref Skjåk Bygdebok #2 (1537-1800), side 139/140:
Hjeltarprinsessa og løytnanten hennar:
Biskop Dorph i Kristiania laga i 1749 ei alfabetisk oppstilling over det han kjende til av adelsfamiliar i Akershus stift. Under "Acheleje" nemner han ein kaptein, ein pensjonert major, ei gammal jomfru ved gamleheimen Oslo hospital og ei dame som er gift med ein prokurator i Moss. Så skriv han også; "Herforuden findes Bønderfolk i Lombs Præstegjeld udi Gudbrandsdalen, som Descenderer [nedstammar] af de Acheleier".
Dei "Bønderfolk" biskopen siktar til, var for det fyrste Karina Maria von Minchen (1692-1767) som var gift med Lars Olsen Nedre Hjeltar. Broren til Karine, Morten Jørgen (1694-1759), hadde visstnok både Øvre Hjeltar og deretter Vangje ei stund (ref Ivar Kleiven og Ættebok for Skjåk Band I).
Truleg var det fleire av søskenflokken som hadde slege rot i bygda. Iallfall blir det i skiftet mellom søskena i 1740 opplyst at Kristian Ernst von Minchen, 33 år gammal, på det tidspunktet hadde tilhald i Lom prestegjeld (ref Skifteprotokoll for N-Gudbrandsdal 1b 1740-1751). Han fekk same året eit barn med Anne Erlandsdotter Lykre utan å vera gift. Dei måtte båe stå "åpenbart skrifte" - bekjenne si synd framfor kyrkjelyden - for dette (ref Kyrkjebok for Lom nr. 1 Publice Absolverede 1740).
I Ættebok for Skjåk står det også at Anders Jørgensen i Skriun (1689-1749) tilhøyrde familien (ref Ættebok for Skjåk Band I side 259).
Tilknytinga til den adelege Akeleie-familien hadde Karine, Morten og dei andre søskena frå mor si, Sofie Akeleie. Ho var dotter til Gabriel Sigvart Sigvartsen Akeleie og Barbra Marria de Rochlenge (ref Ættebok for Skjåk Band I side 92, der er Sofia sagt å vera dotter til admiral og lensherre over Verne kloster len, Sigvard Gabrielsen (1585-1659), og dermed syster til Gabriel Sigvartsen. Dansk adels aarbog 1938:s89 nemner rett nok ikkje Sofia blant borna til Gabriel Sigvartsen, men derimot ei syster av han. Men da må mora til Sofia ha vore Øllegaard Gerlofsdotter Nettelhorst, ikkje Maria de Rochlenge som det står i ætteboka).
Gabriel Sigvartsen var admiral og herre til Kambo, adeleg setegard i Rygge i Østfold. Det er Sofie Akeleie som i tradisjonen i Skjåk har gått under namnet "Hjeltarfruga" eller - litt meir eventyrleg - "Hjeltarprinsessa".
I folketradisjonen har det versert ulike romantiske soger om bakgrunnen hennar. I den eine versjonen har Sofie vorte dotter til kong Kristian kvart og Kristine Munk. Da den unge Sofie vart forelska i ein ung løytnant, noko kongenog Kristine Munk var særs lite nøgd med, rømde Sofie sin veg med kjærasten og hamna omsider heilt her oppe i fjellbygda og slo seg ned på ein bondegard. I ein litt annan variant skal Sofie ha vore dotterdotter til Kristian kvart.Foreldra skal ha vore prinsesse Ulrika Eleonore og Korfits Ulfeldt (ref Ivar Kleiven 1973 s94-98. Kleiven punkterer mytene med slektshistoriske data).
Den verkelege Sofie Akeleie var gift med premierløytnant Eggert von Minchen, som kom til Skjåk som løytnant i 1704. Seks år seinare vart han utkommandert til krigsteneste, og kom neppe etter den tid til å bli buande att i bygda. Kanskje var Sofie allereie død da løytnanten drog ut. I 1712 gifta han seg opp att med Ursula Amalie von Hirsch (ref: Denne og andre biografiske data om von Minchen frå Ovenstads offisersbiografiar).
Det giftarmålet fann stad i Solør, der Eggert von Minchen var stasjonert på den tida. Han slo seg til for godt i traktene der, og døydde på garden sin i Hoff i Solør i 1721.
[http://www.historie-info.dk/files/historie-info.dk/Ingeborg%20Akeleye%20i%20Laurvigen.pdf] By courtesy: Kyloe Fisher
- "The princess on Hjeltar".
|
Ca 1670 - Ca 1710 (40 år)
